MÊ LINH KHỞI NGHĨA
Phóng sự của VVNNEWS

I. TIỂU SỬ TRƯNG TRẮC VÀ TRƯNG NHỊ:

Tại huyện Mê Linh có 2 chị em sinh đôi rất đẹp là Trưng Trắc và Trưng Nhị, 2 cô không thích trồng dâu nuôi tầm như mẹ, mà chỉ thích múa gươm, bắn cung, cởi ngựa. Vào thời đó nhà Hán cai trị nước ta rất tàn ác. Thái Thú Tô Định rất tham lam, hắn sai quân lính vơ vét thóc lúa, gà vịt của dân, họ đánh dập dân rất tàn nhẫn, chúng lấy dùi nung đỏ rồi áp vào má các cụ già để hỏi nơi giấu thóc lúa. Chúng treo ngược trẻ con lên cành cây để bắt chỉ nơi ẩn trốn của bố mẹ. Những tiếng kêu rên khóc lóc, van lạy vang dội khắp đất trời…
2 chị em Trưng Trắc đã bao lần giúp đỡ dân làng, chém. đứt tai Ngụy Húc, giết chết Tích Lâm là 2 tên tướng dưới trướng của Thái Thú Tô Định, dân chúng đã hoan hô 2 vị nữ Anh Hùng đã cứu giúp họ.

Huyện Châu Diên lúc đó có ông Đặng Thi Sách là một thanh niên khỏe mạnh, rất yêu nước, thương dân.. Thi Sách đi khắp nơi để kết bạn cùng chí hướng, và một ngày kia Thi Sách nghe danh tiếng của 2 cô gái họ Trưng liền tìm tới kết thân… và sau đó Thi Sách cầu hôn Trưng Trắc. Trai tráng huyện Mê Linh càng ngày đến đầu phục dưới trướng của 2 vợ chồng Thi Sách rất đông. Họ huấn luyện cho dân làng tập luyện võ nghệ rèn đúc khí giới. Ngoài ra còn cấy lúa, trồng khoai, nuôi trâu bò để có sẳn lương thực, phòng khi cần dùng đến. Nghe tin, Tô Định cho gọi Thi Sách lên để hỏi, Thi Sách trình bày về chính sách dã man tàn ác của Tô Định, Tô Định tức giận giết chết Thi Sách và cho treo trước cành cây cao ở cổng thành và kể tội Thi Sách đã làm loạn, chống lại nhà Hán nên phải bị trừng phạt.

Được tin dữ, Trưng Trắc làm lễ để tang chồng, xong làm tờ hịch gởi đi khắp nơi, hô hào dân chúng nổi dậy đánh đuổi quân cướp nước. Già trẻ, gái, trai kéo nhau về tụ hội ở Mê Linh rất đông để dựng cờ khởi nghĩa, thanh niên, thiếu nữ ở khắp nơi ùn ùn kéo về, Trưng Nhị đem đoàn trai tráng đang luyện tập võ nghệ ở thành Dền tới, Xuân Nương, Thiều Hoa, Bát Nạn, Lê Chân, Nàng Tía, những nữ kiệt xa gần, các huyện Cửu Chân, Nhật Nam và Hợp Phố cũng theo về với 2 Bà.

Trưng Trắc làm lễ tế Trời Đất, Tổ Tiên, rồi đem quân tiến về thành Luy Lâu đánh Tô Định, Tô Định đem quân chống cự nhưng bị thua to, liền chạy trốn về Tàu, quân lính của hai Bà Trưng đại thắng, tiến vào thành Luy Lâu nơi đồn trú của Thái Tú gian ác. Dân chúng trong thành kéo ra đón mừng, rồi chỉ trong một thời gian ngắn, 65 thành trì ở các nơi dọ gặc Hán đóng giữ đều bị các nữ tướng của 2 bà đánh hạ. 2 bà Trưng lên ngôi đóng đô tại huyện Mê Linh.

3 năm sau Vua Quan Vũ sai Mã Viện là một danh tướng thời Đông Hán làm Phục Ba Tướng Quân sang đánh Trưng Vương, Quân Trưng Vương đánh không lại phải rút về xã Hát Môn tỉnh Phúc Lộc (nay là huyện Phúc Thọ tỉnh Sơn Tây), thế bức quá bèn gieo mình xuống sông Hát Giang (chổ sông Đáy tiếp vào sông Hồng Hà) mà tự vận. Bấy giờ là ngày mồng 6 tháng 3 năm Quí Mão 43. 

Hai bà Trưng làm vua được 3 năm, nhưng lấy cái tài trí người đàn bà mà dấy được nghĩa lớn như thế , khiến cho vui tôi nhà Hán phải lo sợ, ấy cũng đủ để cái tiếng thơm muôn đời. Đến ngày nay có nhiều nơi lập đền thờ 2 Bà và hằng năm khắp nơi đều làm lễ tưởng niệm 2 Bà để ghi tạc cái danh tiếng hai người nữ Anh Hùng nước Việt Nam ta. 
Lịch sử Việt Nam đã có bài thơ ca tụng 2 Bà như sau:

Bà Trưng quê ở Châu Phong
Giận loài tham bạo thù chồng chẵng quên
Chị, em nặng một lời nguyền
Phất cờ nương tử thay quyền tướng quân
Ngàn Tây nỗi ánh phong trần
Ầm ầm binh mã tới gần Long Biên
Hồng quần nhẹ bước chinh yên.
Đuổi ngay Tô Định dẹp yên kinh thành.
Đô kỳ đóng ở Mê Linh
Lĩnh Nam riêng một triều đình nước ta
Ba thu gánh vác sơn hà
Một là báo phục, hai là bá vương
… Uy danh động tới Bắc Phương
Hán sai Mã Viện lên đường tấn công
Hồ Tây đua sức vẫy vùng
Nũ nhi địch với anh hùng được sao!
Cẩm Khê đến lúc hiểm nghèo
Hai Bà thất thế cùng liều với sông!
Trước là nghĩa, sau là trung
Kể trong lịch sử anh hùng ai hơn.

II. LỄ TƯỞNG NIỆM TRƯNG NỮ VƯƠNG TẠI BẮC CALI:

Hai Bà Trưng đang hiệu triêu quần hùng. 

Năm 1985, qua sự mời gọi họp tác của cụ Bà Phạm Trương cựu chủ tịch hội phụ nữ Việt Nam Hải Ngoại Bắc Cali. Võ sư Cẩm Bình bắt đầu dựng hoạt cảnh Mê Linh Khởi Nghĩa hằng năm cho ngày lễ 2 Bà Trưng từ đó tới nay vừa tròn 20 năm.

Năm nào cũng vậy, Vovinam lãnh phần rước cờ khai mạc và dựng vỡ hoạt cảnh Mê Linh Khởi nghĩa với toàn lực lượng Nữ đóng vai chánh và các Nam môn sinh đóng vai phụ. 
Không phải năm nào vỡ tuồng cũng giống nhau, khán giả xem hoài cũng chán, cho nên mỗi năm vỡ kịch phải đổi khác, mỗi năm phải sắm thêm quần áo mới…mỗi năm thay đổi nhân vật khác, việc thay đồi nhân sự là một sự khó khăn vô cùng, vì các môn sinh phải tập luyện nhiều tháng mới đánh được kiếm… bài kiếm là trình độ của Hoàng Đai, mà các em nữ mới vô, tay yếu chân mềm, tấn pháp chưa vững chắc, còn ở cấp lam đai, cho nên tập luyện cho các em rất là công phu và cực khổ, các em phải luyện tập liên tục và thường xuyên mới đánh được bài Tinh Hoa Lưỡng Nghi Kiếm pháp và Song Luyện Kiếm. 

Đôi khi võ sư Cẩm Bình muốn ráp những bài cao cấp hơn cho khác lạ như Việt Điễu Kiếm Pháp, Thái Cực Đao Pháp, Bát Quái Song Đao pháp, Tiên Long Song Kiếm… Nhưng ít có môn sinh nào tập được, cho nên khi võ sư Cẩm Bình muốn hoạt cảnh phong phú hơn và đẹp hơn, đôi khi phải đích thân ra trình diễn những bài cao cấp. 

Võ sư Cẩm Bình đã chuẩn bị tập dợt cho các môn sinh liên tục từ nhiều tháng qua, đến tối thứ Sáu này 11 tháng 3 là ngày tổng dợt toàn bộ võ tuồng, các môn sinh đã tập liên tục 2 tiếng đồng hồ, người nào cũng mệt lã người. Diễn một mình thì quá dễ dàng, nhưng khi diễn chung với nhau, các môn sinh phải chú ý nhìn nhau, múa đều với nhau, diễn đồng loạt cho đẹp mắt mới là điều khó. Chúng tôi chăm lo tập đợt đến nỗi ban tổ chức diễn hành hội Xuân mời đi ăn tiệc và thưởng thức chương trình ca nhạc cũng không có rảnh đi được. Cuối cùng thì hoạt cảnh cũng thành hình.

9 giờ sáng ngày 13 tháng 3 năm 2005 , tất cả môn sinh đã tề tự đầy đủ trong hội trường của học khu Franklin Mc. Kinhley School District để chuẩn bị trang phục cho lễ rước cờ 2 Bà

Quan khách gồm một số đại diên của các hội đoàn, báo chí, những người trong ban tổ chức như hội phụ nữ, Vovinam, và hướng đạo cùng các thân hữu đã có mặt đầy đủ chật cả hội trường với sức chứa trên 200 người. Đặc biệt năm nay có sự tham dự của nữ Dân biểu nổi tiếng của cộng đồng người Việt California: Nữ Dân Biểu (Congress Woman) Zoe Lofgren, Nữ dân cữ của học khu Franklin: Madison cũng là người đang ra ứng cử chức nghị viên thành phố với cô Linda Han Nguyễn vào tháng 6 tới đây

Môn Sinh Vovinam lưu niệm trước cửa hội trường 

. _ Lễ rước Cờ Trưng Nữ Vương: Đúng 11 giờ trưa, Võ Sư Cẩm Bình cầm Đại Kỳ dẫn toàn bộ quân binh Vovinam, với những trang phục uy nghi, lộng lẫy mang theo đao, kiếm, cờ… từng cặp đi theo tiếng chiêng trống, từng bước từ ngoài tiến vào hội trường và đứng trước bàn thờ để làm lễ chào cờ khai mạc.

Môn Sinh Vovinam đang rước cờ Trưng Nữ Vương

_ Tiếp theo là lễ chào Cờ: Môn sinh Tâm Ngô và Vân Anh song ca bản quốc ca Hoa Kỳ, rồi toàn hội trường hát quốc ca Việt Nam, kế tiếp là phút tưởng niệm những vị anh hùng dân tộc và nhị vị Trưng Nữ Vương đã hy sinh cho tổ quốc. Chấm dứt lễ chào cờ, Võ Sư Cẩm Bình hướng dẫn toàn bộ môn sinh bước ra ngoài từng bước theo nhịp chiêng trống.
_ Tiếp theo là lễ tế Nữ Quan do Hội Phụ Nữ và đoàn hướng Đạo Ra Khơi đảm trách. 

_ Trong lúc các môn sinh ra ngoài ôn luyện lại các phần trình diễn của mình cho nhuần nhuyễn, và chụp một số hình lưu niệm thì đài truyền hình Quê Hương của Cable Direct TV. Phát hành khắp nơi trên Hoa Kỳ đã tới phỏng vấn Võ Sư Cẩm Bình về hoạt cảnh Mê Linh và về những sự đóng góp cho Lễ 2 bà Trưng trong 20 năm qua. Võ Sư Cẩm Bình đã trả lời lưu loát các câu hỏi phỏng vấn của cô Xuân Lệ, ngoài ra đài còn hỏi thêm một vài em trong đoàn về sự tập dợt và các vai diễn trong võ tuồng. Nhạc Sĩ Trần Chí Phúc, báo Quê Hương, Báo Ý Dân của Ông Nguyễn Vạn Bình cũng xin chụp một số hình để lên bản tin

Võ Sư Cẩm Bình đang diễn bài Bát Quái Song Đao Pháp

- một bài võ cao cấp, dài nhất và đẹp nhất trong các bài đao, kiếm.

_ Đúng 12 giờ, sau phần tế lễ Nhạc cảnh Mê Linh Khởi Nghĩa được trình diễn trước sự vổ tay vang dội khắp hội trường. 
Khán giả ai cũng khen ngợi đoàn Vovinam mỗi năm mỗi diễn tả xuất sắc hơn, đồ đạc đồ sộ hơn, một số quan khách tới cám ơn, khen tặng và chia sẽ nỗi nhọc nhằn và mệt mỏi cùa Đoàn qua các lời nói được ghi nhận như sau:

Cụ Gia Liên: - Tôi năm nào cũng ngồi chờ hoạt cảnh Đêm Mê Linh của các cô!
M.C. Nguyên Khôi: - V.S Cẩm Bình càng ngày càng múa kiếm điêu luyện, đường kiếm tung bay vung vút trông thật sắc và đẹp mắt.
Cô Marry: - Mỗi năm quần áo của Vovinam càng đẹp và lộng lẫy quá !
Cô Bích Hoa: - Võ Sư Cẩm Bình thật là một người Trường kỳ kháng chiến - 20 mươi năm qua, năm nào Vovinam cũng giúp Hội Phụ Nữ để làm lễ 2 Bà Trưng và giúp các em hiểu được lịch sử nước nhà, tốt lắm!
M.C. Lan Hương: - Vỡ Mê Linh Khởi Nghĩa mỗi năm mỗi khác trông thật hấp dẫn!
M.C. Xuân Lệ: - Vovinam thật là có lòng, và bỏ nhiều tiền bạc và công phu tập luyện cho các em thật đáng khen.
Bác Đổ Long: Tôi đi dự lễ 2 Bà Trưng chủ yếu là xem các cô múa kiếm đấy!
Nhạc Sĩ Trần Chí Phúc: - Năm nay các em múa kiếm, đánh võ hay quá
Cô Tuyết Trần: - Thi Sách năm nay nói chuyện hùng hồn và hay lắm!
Cô Diệp : - Tô Định cần phải dử hơn mới được. (Đạo diễn năm nay bận quá quên vẽ râu cho Tô Định)
Chủ nhiệm báo Ý Dân - Nguyễn Vạn Bình: - Tôi sẽ đưa hình 2 Bà Trưng và các nữ tướng lên mặt báo tuần nầy.
HLV. Ngô Tân & Anh Tuấn & Trần Việt: : Võ tuồng thành công quá! mọi chuyện tốt đẹp, chúc mừng cô!

Một số người như võ sư Nguyễn Thế Vũ môn phái Việt Thái Cực, Hội trưởng hội phụ nữ Trương Bích Hoa biết võ sư Cẩm Bình đã tự bỏ tiền túi ra tốn kém hàng ngàn đô để sắm đồ cho võ tuồng nầy nên hứa là sẽ kêu gọi mọi người trong hội yểm trợ cho cô một ít tiền để chi phí cho việc sắm đố.

Sau đây là diễn tiến toàn bộ hoạt cảnh: 

III. Hoạt cảnh Mê Linh Khởi Nghĩa:

Do võ sư Cẩm Bình soạn thảo và đạo điễn.

Thành phần các vai: 

HLV. Ngô Tân: Trong vai Tô Định
M.S. Đặng Đức; Trong vai Thi Sách đánh bài đánh đông sơ đẳng
Vân Anh Phan: Trong vai Trưng Trắc đánh bài Song luyện kiếm
Thiên Kim: Trong vai Trưng Nhị với bài tứ đấu kiếm
V.S. Cẩm Bình: Trong vai Nữ Tướng Lê Chân với bài Bát Quái Song Đao Pháp.
Tâm Ngô : Trong vai Thiều Hoa đánh bài Tam Đấu
Anna Phạm & Minh Lê : Trong vai Bát Nạn & Nàng Tía đánh bài Song luyện kiếm
Toán quân cớ: Lenna, Vân Anh Võ, Theresa, Isabelle, Vivi La….
Toán Kiếm: Anna Tran, Kim Tran…
Các quân tàu: Dean, Donald, Đức, Trí Anh, Vương, Westley…

Đoạn I: Tô Định đi bắt các dân làng tra tấn đánh đâp, 
Đoạn II: Tô Định cùng các quân sĩ uống rượu:
- Tô Định: - Quân (dạ) đem thêm rượu cho ta (dạ)
- Tô Định: - Quân (dạ) truyền đoàn cung nữ ra múa hát cho ta thuởng thức, mau lên (dạ)
*. Vũ khúc Thiên Thai ra trình diễn.

Tướng tàu và quân sĩ uống rượu say sưa thuởng thức ca muá, sau đó ra chụp các cô gái, các cô hoảng sợ chạy vào trong.
- Tô Định: Quân (dạ) hảy cho vời Thi Sách vào đây cho ta dạy việc (dạ)
- Quân sĩ: (dẫn Thi Sách bị trói đem vào) - Bẩm Thái thú, Thi Tướng Quân vâng lệnh ứng hầu!
- Thi Sách: (nạt) Câm miệng lại, ta bị bắt các ngươi muốn làm gì thì làm, Ta không hầu ai cả.
- Tô Định: Thi Sách, ngươi mau truyền lịnh cho quân Nam giáp lui binh, qui thuận thiên triều, ngươi sẽ được quyền cao chức trọng, bằng trái lại người sẽ khó bảo tồn tánh mạng. 
- Thị Sách: Bảo tồn tánh mạng ..ha..ha..ha…
- Tô Định: Đừng ngạo mạn, thái độ ngạo mạn đó không giữ nỗi mạng của ngươi đâu.
- Thi Sách: Giữ gìn sinh mạng? với ta thì trước sau, sau trước vẫn một lòng, không hổ với đất trời, cũng không thẹn mặt với non sông. Là Tướng nhà Nam, ta thà chết vinh hơn sống nhục, ngươi… chớ nhiều lời khuyến dụ cho uổng công.
- Tô Định: Thi Sách, nếu quân Nam không lui binh thì đầu nhà người sẽ lìa khỏi cổ.
- Thi Sách: Đầu lìa khỏi cổ (cười ha...ha….ha…) ta ngã gục sẽ có hằng vạn kẻ khác vùng lên.
- Tô Định: Ta sẽ băm nhà người ra làm trăm vạn mảnh.
- Thi Sách: Nhưng hồn dân Nam vẫn mãi mãi trường tồn.
- Tô Định: Ngươi muốn chết! Quân (dạ) truyền đem Thi Sách chém đầu và bêu trước cửa thành cho ta. (dạ) 
*. Quân sĩ tới dẫn Thi Sách đi, Thi Sách chống cự lại và đánh bài trói tay đánh đông, khi quân sĩ ngã xuống hết thì Tô Định cầm gươm tới đâm vào bụng Thi Sách – Thi Sách ngã ra chết, quân hầu khiêng vào trong, tướng Tàu cũng vào trong.

ĐOẠN III: 2 Bà Trưng đang đốt nhang trước bàn thờ, Nữ quân sĩ vào báo.
Quân sĩ: Bẩm chủ Tướng (điều chi) Thành Châu Diên đã mất, Thi tướng quân đã bị sa vào tay giặc… Đã bị chém. đầu và bêu trước cửa thành. 
BÀ Trưng: (kêu lên) Trời!!! Phu Tướng… Thiếp sẽ vì chàng mà báo thù rửa hận… Quân (dạ) Truyền tập hợp điểm binh (dạ)
*. Trống nổi lên 3 hồi….thùng, thùng, thùng, thùng, thùng, thùng, thùng, thùng…..

Quân cờ chạy ra trước, kế tiếp là quân kiếm và các tướng ra theo sau qùi xuống.
2 Bà Trưng đứng giữa cấm kiếm, tay đưa ra hiệu triệu: 

- Hởi đồng bào trăm họ, giặc Đông Hán đang xéo dày đất nước, nhục nào hơn nhục nô lệ ngoại bang? Thà chết mà đứng thẳng còn hơn chịu nhục mà sống quì! Đất nước ta cẩm tú, người dân Nam anh hùng, trước đền thờ quốc tổ, thề hy sinh giết giặc cứu non sông!

Tất cả quân tướng đều đồng loạt đưa kiếm, cờ lên cao và hô to:
- Giết Giặc cứu non sông!

*. Bắt đầu nhạc bản Trưng Nữ Vương: - Toán cờ chạy ra múa khoảng hơn nữa bản nhạc xong, toán Quân kiếm ra múa bài Tinh Hoa Lưỡng Nghi Kiếm Pháp.

*. Nhạc bản kế tiếp: Đêm Mê Linh: nữ Tướng Lê Chân đánh bài Bát Quái Song Đao Pháp.
*. Kế tiếp 2 Bà Trưng cùng 4 tướng đánh bài song luyện kiếm.

Chấm dứt bản nhạc, tất cả xuống tấn thành đội hình chử V, 2 Bà Trưng đứng đầu xà tấn ra 2 bên, mỗi một cặp tướng, cặp quân đứng một thế tấn thủ khác nhau. 

*. Hiệu lệnh trống vang lên, tất cả xếp thành 2 hàng dọc. Tướng Lê Chân hô to:
- Hởi Ba quân tướng sĩ! (dạ) Chủ tướng truyền lệnh xuất binh. (Xuất binh).

Tất cả theo 2 Bà Trưng đi một vòng, khi gặp Tô Định dẫn quân ra, thì làm dàn chào hàng ngang để 2 bên giao chiến.
- Nữ Tướng Xuân Hoa ra đánh bài Tam Đấu Nữ. 
- Trưng Nhị đánh bài Tứ Đấu Kiếm (1 chống 3). 
- Trưng Trắc đánh 2 đoạn song luyện kiếm với Tô Định. 
- Tất cả quân Tàu đều bị thua té văng ra. 
- Tô Định bèn cho tất cả lên tấn công một lượt, đánh thêm 2 đoạn song luyện kiếm, kết quả: - Tất cả quân Tàu đều bị thua ngã ra chết hết.