Chữ “tâm” ở đây ý nói về lòng dạ con người. Tâm của con người, trước hết là lòng nhân ái, lòng thương người, suy nghĩđiều gì cũng hướng về cái thiện. Tâm của con người, hiểu theo nghĩa rộng ra đó làđức độ, là phẩm chất tốt đẹp của con người.
Còn về chữ “tài” có thể hiểu đó là tài năng, trình độ học vấn, chuyên môn, tay nghề tinh xảo, năng khiếu tài hoa hơn người.
Mối quan hệ giữa “tâm” và “tài” được trói buộc bởi một sợi dây vô hình, hai yếu tốấy cấu thành nên phẩm giá của một con người. Trong hai yếu tốấy thì yếu tốđạo đức phải được xem trọng hơn yếu tố tài năng, bởi vậy người ta mới có câu:
“Chữ tâm độc tự thế mà hay
Thành bại nên hư bởi chữ này
Tuổi trẻ gắng rèn già cố giữ
Cuộc đời gói trọn cả vào đây.”
Quan niệm của người xưa về việc xem trọng đạo đức hơn tài năng là một quan niệm đúng đắn, phù hợp với nền tảng đạo đức của nhân loại xưa và nay. Trong bất cứ thời đại nào, đạo đức cũng được người ta đề cao, tôn vinh. Chính cái tâm, cái đức sẽ chi phối mọi suy nghĩ và hành động của con người, người cóđạo đức khi làm việc gì sẽ luôn hướng về cái thiện, cái ích cho mọi người.
Người có cái tâm trong sáng sẽ dễ dàng hướng tài năng của mình vào mục đích cao thượng, đẹp đẽ, và phát huy tài năng ấy một cách vượt trội nhất. Ngược lại, người có tài nhưng thiếu cái tâm thì tài năng ấy cũng thành ra vô dụng đối với xã hội, vì có tài làm gì khi mà chỉđể phục vụ cho những mục đích xấu xa, thấp hèn, vị kỷ.
Tuy nhiên, xem trọng đạo đức, đề cao cái tâm những cũng không nên vì thế mà xem thường tài năng, coi nhẹ chữ tài. Người cóđạo đức nhưng bất tài, năng lực yếu kém thì cũng không cách chi giúp ích được cho xã hội, không thểđóng góp vào sự nghiệp phát triển chung môn phái Vovinam nói riêng và của nhân loai nói chung.
Một người toàn diện phải là người phát triển hài hòa cả về mặt tâm và tài. Con người nếu cóđạo đức tốt đẹp và tài năng tỏa sáng sẽ thuận lợi trên con đường phát triển.
Môn Sinh Dương Thành Phú
Vovinam San Jose