Từ Một Nấm đấm
Từ Một Nấm đấm
Mười năm trôi qua, từ khi nó là một môn sinh Vovinam mới toanh cho đến khi đã có vài năm làm Huấn luyện viên trên mãnh đất Bà Rịa – Vũng Tàu. Thời gian đó đủ để nó cảm nhận hết ý nghĩa thật sự của một tinh thần thượng võ. Đặc biệt hơn là trong thi đấu đối kháng, tinh thần thượng võ cần được thể hiện lên trên cả tinh thần đồng môn huynh đệ.
Trong những năm học võ của nó từ sau lần thi thăng đai Lam nhị, nó luôn cảm thấy ray rứt khó chịu khi nghe bất kỳ một môn sinh, võ sĩ hay thậm chí một Huấn luyện viên nào tỏ vẻ thích chí khi nhận xét những đòn mà họ hay Vận động viên của họ khiến cho đối thủ mang lấy chấn thương, hoặc nhẹ hoặc rất nặng. Nó cảm nhận điều đó như một bàn tay dơ bẩn đang bám vào bản môn và đẩy tinh thần thượng võ rời xa những người học võ.
Những quan điểm đó của nó cũng không nằm ngoài cái quy luật gọi là nhân quả. Ở trên đời với vạn vật, hiện tượng, bất kỳ điều gì xảy ra cũng có những nguyên nhân nhất định. Trong suốt thời gian nó học võ, niềm tin về một sức mạnh võ thuật và tinh thần võ đạo cao thượng mà nó chiêm nghiệm ra được từ môn phái khiến cho nó phản cảm với những mục rỗng võ học, những điều mà nó chưa bao giờ tán thành ngay từ khi nó vừa đặt chân vào Vovinam – Việt võ đạo.
Bước vào ngưỡng cửa đầu tiên của môn phái võ thuật thuần Việt, nó nhìn đời thật tươi đẹp. Thế là từ ngày hôm nay nó sẽ chính thức đặt chân vào con đường mơ ước của mình, trở thành một võ sĩ chân chính. Khái niệm “võ sĩ chân chính” của nó thật sự tức cười vào thời điểm mà nó nghĩ ra, nhưng suy cho cùng đó cũng là một tinh thần thượng võ của chú nhóc lớp bốn chưa biết tí gì võ thuật. Nếu cho nó một câu hỏi lúc này :
- Võ sĩ chân chính mà em ước mơ là gì ?
Hiển nhiên nó sẽ trả lời rằng :
- Là một người giỏi võ, đánh thắng được những kẻ xấu, không để họ đánh mình và những người tốt.
Thật dễ phát cười cho những ai nghe nó nói về điều đó và những điều tương tự như vậy với cùng một chủ đề. Nó quá có quá nhỏ không để nghĩ và làm những điều mà nó nói ra, hoặc là nó chỉ biết nói thế thôi. Ai mà biết được. Nhưng nếu có người nào đó chứng kiến được cuộc hành trình mà nó phải trải qua mỗi đêm để đến lớp Vovinam trong suốt mấy năm trời thì hẳn sẽ tự hiểu rằng nó không nói bịp một chút nào.
Và dù hoàn cảnh ấy chẳng ai thèm để ý làm gì thì cũng ổn cả, nó không cho điều này là quan trọng. Còn giờ đây, nó rất phấn khởi trong bộ võ phục xanh dương hào khí sau mấy tháng tập tành những đòn thế căn bản mà nó cho là đã vững. Niềm vui khoác lên bộ võ phục chứng tỏ với nó rằng nó đã thành công khi đặt chân lên con đường mơ ước. Có lẽ chính điều này làm cho nó rộn ràng hẳn lên so với mấy đứa bạn cùng nhận được võ phục như nó, thằng Hải, thằng Khánh…Nhưng không biết khiến xui thế nào mà buổi đầu tiên nó hiên ngang mặc võ phục lại chẳng được đấm đá cái nào, hôm ấy nghỉ tập. Bởi vậy mới thấy trên đời có những chuyện làm người ta mất hứng rất đáng ghét. Không sao, nó nghĩ. Dù thế nào thì sự háo hức của nó cũng vượt ra ngoài mọi thứ lúc này, tập hay không tập hôm nay cũng như nhau thôi.
Tung tăng trên đường về trong bộ võ phục mới, có đôi lúc nó hát ca, bay nhảy thật hồn nhiên. Tiếng hát, tiếng nói, giọng cười đùa của tụi nó khiến mấy căn nhà thưa thớt bên đường trông vắng lặng cũng vui lên một chút. Con đường về với cây lá hai bên um tùm và tăm tối, nơi mà mỗi đêm nó đi qua một mình sau những buổi tập sao hôm nay không đáng sợ như những hôm trước. Bạn bè nó chỉ chung đường một đoạn rất ngắn ở những nơi có nhiều nhà hơn, còn nó luôn độc hành trên quãng đường dài với dăm ba cái nhà nhỏ mà giờ này đã vào giấc ngủ cả. Cũng không ai biết một mãnh lực nào làm cho nó kiên trì và đam mê võ thuật như thế.
Thời gian theo học Vovinam của nó cũng khá dài trong khi rất nhiều đồng môn huynh đệ bao lượt ra vào, đến đi. Mà dù thời gian dài thật nhưng đai đẳng của nó cũng khá khiêm tốn, ngót một năm trời rồi mà giờ chỉ chuẩn bị thi Lam đai nhị cấp. Thật ra thì việc nó chậm tiến như vậy đâu phải do nó thi trượt những lần thi thăng đai, là do biến động mặt bằng sân tập thường xuyên ấy chứ. Một năm ấy khi thì tạm nghỉ một thời gian do sửa sân, khi thì người ta không cho mượn sân để tập nữa…cuối cùng là những đợt thi trôi qua mà không ai đăng kí thi được.
Rồi dần về sau cũng có những lần nó tham gia thi thăng đai, thăng cấp. Nhớ lại lần thi thăng đai trước, lần thi lên Lam nhất, nó rất tự tin nhưng chỉ mỗi phần thi đối kháng là nó hồi hộp, dường như bản chất nó không thích đánh nhau. Mà thế thì lại mâu thuẫn quá, không thích đánh nhau ai lại đi học võ, học võ rồi có những lúc cũng phải đánh nhau. Nghĩ đến cùng có lẽ nó học chỉ để thực hiện ước mơ của nó. Nghĩ nhiều, hồi hộp nhiều chứ nó có ra được đòn nào trong hiệp đấu đó đâu, trọng tài vừa cho bắt đầu thì nó đã bị dính một đạp vào đùi không đứng vững nữa. Nó đau ít mà ngượng nhiều.
- Vậy là thua rồi à ? Nó nghĩ.
Bạn bè nó xúm lại hỏi thăm tình hình. Con Nhi với thằng Thanh tỏ vẻ lo lắng :
- Có sao không ?
- Không sao, hơi đau thôi. Nó vừa nói vừa nhấc chân khập khiễn về chỗ ngồi.
Trận đấu kết thúc chỉ có thế và nó cũng không nghĩ nhiều về chuyện thắng thua, ai đánh và ai bị đánh. Dường như chuyện bị đánh chỉ là nó bất cẩn trong phòng thủ, nó không có ý niệm gì về sự bực tức hay tỏ vẻ ghét cậu bé ra đòn như những gì mà bạn nó đang chỉ trích. Sau lần đó nó chẳng buồn quan tâm hay có ấn tượng gì về trận đấu ấy nữa, dù sao nó vẫn thi đạt và được thăng đai Lam nhất và như ước mơ đang trên đà thành công, nó chỉ cố gắng đạt được những gì mà nó cho là quan trọng.
Trận thi đấu lần này mới là lần mà nó nhớ mãi, mặc dù không có vấn đề gì nghiêm trọng. Đó là trận đối kháng trong cuộc thi thăng đai Lam nhị tại Trung tâm văn hóa Thiếu nhi tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.
Từ sáng sớm mọi thứ đã sẵn sàng, nó hôm nay trông vẻ tự tin không kém gì những lần thi khác. Cũng dễ hiểu vì sao nó tự tin như vậy, trước khi đi thi lúc nào nó cũng chuẩn bị rất kỹ lưỡng các bài thi. Đối với nó mỗi lần thi là một niềm hi vọng mới, một tương lai mới với cái mơ ước mà nó ấp ủ đang chờ đợi nó. Xe lăn bánh trong niềm hớn hở và những bài hát tập thể vang lên suốt dọc đường, bao giờ cũng vậy.
Các bài thi của nó diễn ra rất trôi chảy, đâu đó trong mỗi phần thi đều chứa đựng một sự hứng khởi vô bờ. Như hứa hẹn mọi điều tốt đẹp, thế nhưng phần thi đối kháng lại ghi cho nó một dấu ấn khó phai mờ trong cuộc đời học võ của nó. Mọi thứ chỉ bắt nguồn từ một nấm đấm, nấm đấm của nó. Nói không khéo thiên hạ những người vô tâm cười nhạo, bởi thế nó chưa bao giờ nói ra điều đó với ai cái suy nghĩ của nó trong trận ấy. Kể ra thì cũng thấy nên cười nó, nhưng phải là một nụ cười có tâm võ học, nụ cười có sắc nhân bản. Còn việc gì khiến nó nghĩ nhiều thế thì chỉ cần cất lên một câu hỏi lớn :
- Bạn cảm thấy thế nào khi đấm thật mạnh vào mặt một người khác ?
Câu trả lời nhận được từ nó là :
- Cảm thấy hối hận và ước gì có thể thu lại được quả đấm ấy.
Chỉ vì một cú đấm mạnh vào thẳng mặt đối thủ trong thi đấu khiến nó bồn chồn, hối hận như làm một việc gì sai trái. Nó có thể cảm nhận sự đau đớn choáng váng của bạn đồng môn qua lực đấm và rõ ràng chiếc găng tay vải nó đang mang không giảm nhẹ được bao nhiêu. Sau cú đấm, nó nhìn hối lỗi về phía khuôn mặt còn nhăn nhó của chú bé cùng trang lứa mang giáp xanh và tự hứa rằng sẽ không còn một cú đấm nào tương tự. Cũng từ đó, nó có một cái nhìn ngày một nhân văn hơn trong thi đấu đối kháng. Nó quan tâm đến thái độ thi đấu và ý đồ ra đòn nhiều hơn là chiêu thức sử dụng. Bởi với nó, tinh thần võ đạo mới đáng quý, chiêu thức võ thuật chỉ là một công cụ bổ trợ cho tinh thần võ đạo ấy. Song một võ sĩ mà không có tinh thần đó thì nguy hiểm vô cùng.
Qua bao nhiêu năm, cho đến khi nó đã đủ đẳng cấp để bước lên võ đài tranh giải vô địch nó cũng chẳng thiết tha với việc tranh nhau bằng nấm đấm. Tham dự giải với phần Hội diễn khiến nó thích thú và tâm huyết hơn. Có lẽ vì thế mà bạn bè đồng môn gọi vui nó là “Gà biểu diễn chứ không phải gà chọi”. Tuy nhiên những thời điểm này nó đã có một cái nhìn sâu sắc hơn về tinh thần và cái tâm của một người học võ, không còn mơ hồ đơn giản như ngày trước. Học võ là để cải thiện tốt tinh thần và sức khỏe, không vì mục đích đối kháng nhau. Cũng trong những tư tưởng đó, người học võ không phải tự hào hơn người khác ở võ nghệ mà là tâm chính trực, sự nhẫn nhịn, khoan hồng và lòng kiên trung bền dạ. Mà thực ra tất cả những điều đó là cái mà lúc bấy giờ nó cho là tinh thần thượng võ.
Chứng kiến nhiều trận thi đấu làm cho nó nghiền ngẫm. Sau những trận đấu sóng gió trên võ đài, trọng tài thường cho hai đối thủ bắt tay hoặc ôm nhau như một tình huynh đệ, một tinh thần thượng võ cao độ của Việt võ Đạo. Hành động này nhận được rất nhiều lời tán thành của nó, nó rất hãnh diện. Thậm chí có những Vận động viên rất lo lắng và hỏi han tình hình chấn thương mà mình vừa gây ra cho bạn đồng môn đơn vị khác thật sự nhiệt tình. Nó hoan nghênh và nó hi vọng rằng tất cả những môn sinh, võ sĩ, Huấn luyện viên Vovinam đều hoan nghênh tinh thần đó.
Tuy nhiên, nơi nào mà chẳng có những cái tốt xấu xen lẫn vào nhau. Hôm đó nó cũng tham dự giải nhưng với tư cách một vận động viên thi đấu Hội diễn. Những bài nó tham gia dự thi thường là : Đa luyện tay không và vũ khí, đòn chân tấn công, Song luyện… Trong lúc chờ đến lượt thi Hội diễn nó thường chăm chú xem xét các trận đối kháng và đánh giá các vận động viên. Với con mắt của một Huấn luyện viên như nó bấy giờ thì cũng không ít kiến thức để phân tích và đánh giá các vận động viên trong thi đấu, và thường thì nó đánh giá phẩm chất đạo đức võ học của vận động viên qua những gì họ thể hiện. Thế mà nó lại không biết phải đánh giá thế nào với trường hợp đang diễn ra trước mắt nó.
Một vận động viên ( mang Huyền đai khi thi đấu nhưng thực tế là Hoàng đai nhị, đó là quy định trước đây của Vovinam ) đánh thắng đối thủ bằng một đòn đá tạt vào mặt “knock out”. Thật tệ hại trong con mắt của nó khi vận động viên kia nghếch mặt cười tự kiêu với bạn bè trong khi bạn đồng môn của mình đang còn bất tĩnh, nằm sõng soài trên sàn đấu chờ cấp cứu. Nó không còn một lời nào để bình luận cho vận động viên ấy, bởi cương vị một huấn luyện viên Việt võ đạo không cho phép nó hạ những lời nặng nề vào người khác, huống gì đó lại là đồng môn. Nó căm phẫn và hình dung như có một bàn tay dơ bẩn đang bám vào bản môn cần thiết phải rửa sạch. Nó mong rằng ít nhất có một ai đó khác ngoài nó có thể thấy được những gì mà nó thấy, nghĩ những gì mà nó nghĩ. Nhưng hiển nhiên nó tin rằng hầu hết những người có mặt ở đó đều bất đồng như nó, vì Việt võ sĩ nào cũng được giáo dục võ đức ngay từ khi mới nhập môn. Sự khác biệt kia sẽ sớm bị loại thải bởi nó không đi đúng con đường của môn phái.
Đã từ lâu, nó không nhớ là nó đang đứng ở đâu trên con đường mơ ước của nó, nó có thành công hay chưa. Chỉ biết là bây giờ nó luôn cố gắng làm tròn nhiệm vụ của một Huấn luyện viên Vovinam thực thụ, giúp môn sinh vừa luyện võ thuật vừa rèn võ đức. Yếu tố tiên quyết mà nó yêu cầu ở võ sinh của nó là tinh thần thượng võ và tâm niệm môn phái. Sự linh hoạt trong võ thuật còn tùy thuộc vào bản chất, cơ địa và sự nhiệt tình tập luyện của mỗi người. Nó khẳng định : môn sinh Vovinam có thể có người cao kẻ thấp, người mạnh kẻ yếu nhưng phải đảm bảo một tinh thần võ đạo và võ đức cao ngang nhau.
Kể từ khi nó nhận thức được điều này, mơ ước của nó không còn là một Võ sĩ chân chính nữa, mà nó đã chuyển thành mơ ước có một môn phái Vovinam thực sự đạt đến đỉnh điểm của võ học về cả võ thuật lẫn võ đức. Trong đó mỗi môn sinh, võ sĩ, võ sư đều là một hạt giống tốt gieo nên sự phồn thịnh kiên cố cho môn phái Vovinam – Việt Võ Đạo. Và trên võ đài của Vovinam kể từ nay chỉ có một tinh thần thượng võ thi đấu với một tinh thần thượng võ.
Một đêm trời êm ả, trăng vàng tròn vành vạnh mùa Trung thu còn vương vấn ngoài kia chưa muốn rời bỏ. Giữa khoảng lặng rất yên tĩnh hiếm có của đất Sài Gòn, hầu hết nam nữ sinh viên kéo nhau đi chơi Trung thu, bỏ lại một sân dãy trọ tĩnh mịt mờ ảo dưới ánh sáng dìu dịu trãi rộng mênh mang. Nó đứng nhìn vầng trăng kia như nhìn một mỹ nhân kiêu sa lộng lẫy, rất cao và rất đẹp. Bất chợt nó đưa tay lên vẽ theo mặt trăng một hình bát quái với biểu tượng nước Việt Nam ở giữa, nhoẽn miệng cười và cất tiếng hát:
“Việt võ sĩ như thân tùng, trong gió sương, vươn chí cao…quyết lòng …”.
Bài Dự Thi
HLV. Lê Minh Trực
(Vovinam - Việt Võ Đạo Bà Rịa – Vũng Tàu, Việt Nam)
