Bệnh hay quên của người lớn tuổi

Nhớ nhớ, quên quên được xem là đặc điểm của người già, đây là điều không thể tránh khỏi một khi đã có tuổi.

Những yếu tố làm mau quên

Người già dễ quên, khó nhớ, đó là điều không thể tránh. Người ta cho rằng đó là “chứng lẫn” ở người già. Theo thống kê, có tới 5% người ở độ tuổi 65 mắc tình trạng này; còn ở độ tuổi 80 thì tỷ lệ này là 15 - 20%, trong đó tỷ lệ ở phụ nữ cao gấp 3 - 5 lần đàn ông.

Bệnh lẫn ở người già là một diễn biến bệnh lý suy thoái não. Trong não người có khoảng 4 tỉ tế bào thần kinh (nơ-ron). Khi dần dần bị suy thoái, não thu nhỏ lại, trọng lượng giảm, do đó dễ bị mất trí nhớ là vậy. Y học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân gây bệnh lẫn ở người già, nhưng người ta thấy bệnh này có liên quan tới yếu tố di truyền; người có tiền sử bị chấn thương phần đầu; xơ cứng động mạch não mắc bệnh tương đối cao; ngoài ra còn có liên quan tới yếu tố hoàn cảnh và tâm lý...

Theo y học cổ truyền, trí nhớ giảm, chóng quên thuộc bệnh danh “kiện vong”. Chóng quên là bỗng chốc liền quên việc vừa làm xong, lời mới nói đã quên... và cho rằng là do: “Lo nghĩ thái quá làm thương tổn đến tâm, tâm thương tổn thì huyết hao kiệt, tâm thần không vững và làm hại đến tỳ, làm vị khí suy yếu, cho nên bệnh này phát ra đều bởi hai tạng tâm tỳ, phép chữa nên an thần, dưỡng huyết, bớt tư lự hư phiền”.

Phép chữa với từng thể

Y học cổ truyền phân bệnh ra làm các thể khác nhau với các nguyên nhân chứng trạng và bài thuốc riêng cho từng thể bệnh:

* Với thể âm hư: Ít ngủ, tâm phiền, tai ù, lưng mỏi, thần trí không yên, thì dùng bài thuốc gồm: địa hoàng 32g, sơn thù 12g, hoài sơn 16g, phục linh 12g, trạch tả 12g, đan bì 12g, ngũ vị tử 12g, viễn chí 8g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần.

* Thể tâm khí bất túc: Hay quên, tim đập nhanh, hồi hộp, hay ra mồ hôi bất chợt, thì dùng bài thuốc gồm: sinh địa 24g, đan sâm 12g, thiên môn 12g, nhân sâm 8g, huyền sâm 12g, bá tử nhân 8g, mạch môn 12g, toan táo nhân 8g, đương quy 8g, bạch linh 12g, ngũ vị tử 12g, viễn chí 8g, cát cánh 8g, cam thảo 6g, đại táo 5 quả.

*Thể tâm tỳ hư nhược: Chóng quên, hồi hộp, mất ngủ, mộng mị, kém ăn, bụng trướng đầy, người mệt mỏi, thì dùng bài thuốc gồm: nhân sâm 6g, bạch truật 12g, phục thần 12g, tao táo nhân 10g, mộc hương 6g, hoàng kỳ 16g, cam thảo 6g, long nhãn 10g, viễn chí 6g, đương quy 10g, đại táo 3 quả.

* Thể đàm ẩm: Nhanh quên, người nặng nề, trì trệ, bụng trướng..., thì dùng bài thuốc gồm: nhân sâm 8g, bán hạ 8g, cam thảo 6g, trần bì 12g, phục linh 12g, hương phụ 8g, ô mai 6g, trúc linh 8g, gừng 4g, ích trí nhân 6g.

Cách nấu các bài thuốc trên: cho các vị thuốc vào cùng 750 ml nước sạch (3 chén) sắc kỹ, chắt lấy 250 ml nước thuốc (1 chén), chia uống 3 lần trong ngày trước bữa ăn khi thuốc còn nóng. Nếu thuốc nguội cho thêm chút nước sôi cho ấm hoặc hãm lại.

Quốc Trung