Kiên Giang

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Tỉnh Kiên Giang


Tỉnh Việt NamChính trị và hành chínhBí thư tỉnh ủyTrương Quốc TuấnChủ tịch HĐNDTrương Quốc TuấnChủ tịch UBNDBùi Ngọc SươngĐịa lýTỉnh lỵThành phố Rạch GiáMiềnTây Nam BộDiện tích6.299 km²Các thị xã / huyện1 thị xã và 12 huyệnNhân khẩuSố dân (2004)
• Mật độ
• Nông thôn
• Thành thị1.634.043 người
259 người/km²
78%
22%Dân tộcViệt, Khmer, HoaMã điện thoại77Mã bưu chính:95ISO 3166-2VN-47Website[1]Biển số xe:68Kiên Giang là một tỉnh ven biển thuộc đồng bằng sông Cửu Long ở miền Nam Việt Nam. Trung tâm tỉnh là thành phố Rạch Giá, cách thành phố Hồ Chí Minh 250 km về phía Tây. Kiên Giang tiếp giáp với An Giang ở phía Đông Bắc; Cần Thơ và Hậu Giang ở phía đông; Bạc Liêu ở phía Đông Nam; và Cà Mau ở phía Nam; tiếp giáp Campuchia ở phía Bắc với đường biên giới dài 54 km và vịnh Thái Lan ở phía Tây với đường bờ biển dài hơn 200 km. Kiên Giang có hơn 100 đảo lớn nhỏ ngoài biển.[*]8 Liên kết ngoài[/LIST]//

Lịch sử


Cổng tam quan TP. Rạch Giá.


Kiên Giang trước đây là một trấn rất hoang vu của phủ Sài Mạt thuộc Chân Lạp do Mạc Cửu (người Quảng Đông, Trung Quốc) di cư đến (sau khi nhà Minh bị tiêu diệt hoàn toàn năm 1645) mở mang, khai phá và phát triển buôn bán làm cho vùng đất này trở thành trù phú hơn vào khoảng cuối thế kỷ 17, đầu thế kỷ 18. Vua Cao Miên đã phong cho Mạc Cửu chức Oknha (Ốc nha) để cai quản vùng đất này. Tuy nhiên, do bị quân Xiêm La thường xuyên quấy nhiễu mà Cao Miên không đủ sức mạnh quân sự để bảo vệ nên năm 1708 Mạc Cửu đã thần phục chúa Nguyễn Phúc Chu (chúa Minh) để được bảo hộ và vẫn được giữ nguyên các chức vụ. Từ đó vùng đất này thuộc về Việt Nam và có tên gọi là Hà Tiên. Sau này, con ông là Mạc Thiên Tích đã mở rộng thêm vùng đất này.
Năm 1774, Chúa Nguyễn Phúc Khoát chia Đàng trong thành 12 dinh, nhưng vẫn để lại trấn Hà Tiên, phong Mạc Thiên Tích làm Đô đốc cai trị.

Đến đời vua Minh Mạng, năm 1832, Hà Tiên là một trong 6 tỉnh Nam Kỳ.
Năm 1876, Pháp chia Nam Kỳ thành 4 khu vực hành chính lớn, mỗi khu vực hành chính lại chia nhỏ thành các tiểu khu hay hạt tham biện (arrondissement administratif) thì tỉnh Hà Tiên cũ bị chia thành 2 hạt tham biện là Hà Tiên và Rạch Giá. Từ ngày 1 tháng 1 năm 1900 hai hạt tham biện Hà Tiên và Rạch Giá trở thành hai tỉnh Hà Tiên và Rạch Giá.

Từ thời Việt Nam Cộng Hòa, Hà Tiên và Rạch Giá hợp nhất thành tỉnh Kiên Giang. Tỉnh Kiên Giang khi ấy gồm 7 quận: Kiên Lương, Kiên An, Kiên Bình, Kiên Tân, Kiên Thành và Phú Quốc. Tỉnh Kiên Giang phía bắc giáp Campuchia, đông bắc giáp tỉnh Châu Đốc, đông giáp tỉnh An Giang và tỉnh Phong Dinh, đông nam giáp tỉnh Chương Thiện, nam giáp tỉnh An Xuyên.

Di tích lịch sử
  • Đình Nguyễn Trung Trực: Để tưởng nhớ Nguyễn Trung Trực, lúc đầu đền thờ mang tên thờ Nam hải Đại tướng quân (tức cá ông) để che mắt thực dân Pháp. Sau nhiều lần trùng tu đền hiện nay tọa lạc tại khu bến cảng Rạch Giá.
  • Chùa Tam Bảo: Tọa lạc tại phường Vĩnh Bảo, thành phố Rạch Giá, Kiên Giang. Ngôi chùa được nổi tiếng không chỉ vì kiến trúc mà có liên quan đến căn cứ kháng chiến chống Pháp do sư Thích Thiện Ân trụ trì chùa lãnh đạo.
  • Lăng Mạc Cửu: Để tưởng nhớ Mạc Cửu, người có công khai phá đất Hà Tiên. Khu di tích nằm trên núi Bình San, từ trên đỉnh có thể thấy được một phần cảnh Hà Tiên.
Địa lý tự nhiên
  • Tọa độ: 9°23′50" đến 10°32′30" độ vĩ bắc, 104°40′đến 105°32′40" độ kinh đông.
  • Diện tích: 6.299 km², đất nông nghiệp 4.119,74 km² (66% diện tích đất tự nhiên), riêng đất trồng lúa chiếm 3.170,19 km² (77% đất nông nghiệp). Đất lâm nghiệp có 1.200,27 km² (19% diện tích đất tự nhiên). Tỉnh này còn quĩ đất chưa sử dụng gần 500,00 km².
Khí hậu
  • Lượng mưa trung bình hàng năm: mm (đối với đất liền);
  • Nhiệt độ trung bình: 27,3°C
  • Số giờ nắng trong năm: Mùa khô: 7 - 8giờ/ngày; Mùa mưa: 4 - 6giờ/ ngày
  • Độ ẩm tương đối trung bình: 80 - 83%
Các đơn vị hành chính

Kiên Giang được chia thành 1 thành phố, 1 thị xã và 12 huyện:Hiện nay, thị xã Hà Tiên đang phấn đấu trở thành thành phố trực thuộc tỉnh vào năm 2010. Huyện Kiên Lương đang được điều chỉnh để thành thị xã công nghiệp trọng điểm của đồng bằng sông Cửu Long. Huyện Giang Thành được thành lập dựa trên phần còn lại của huyện Kiên Lương.

Kinh tế


Cảng Dương Đông ở đảo Phú Quốc.



Nông nghiệp

Nền nông nghiệp của Kiên Giang là nông nghiệp trồng lúa nước. Đất canh tác không tập trung nhưng phần lớn phân bố ở ven các trung tâm huyện. Trên Quốc lộ 61 có một vùng trồng lúa ven nội ô huyện Giồng Riềng ngoài ra còn có đất canh tác của các gia đình nằm sâu trong những xóm nhỏ. Xen kẽ với việc trồng lúa nước là các loại hoa màu và một số cây có giá trị công nghiệp cao như dừa, khóm...

Tài nguyên

Kiên Giang là tỉnh có nguồn khoáng sản dồi dào ở vùng đồng bằng sông Cửu Long. Hiện tại đã xác định được 152 điểm quặng và mỏ của 23 loại khoáng sản thuộc các nhóm như:
  • Nhóm nhiên liệu: than bùn
  • Nhóm phi kim loại: đá vôi, đá xây dựng, đất sét...
  • Nhóm kim loại: sắt, laterit sắt...
  • Nhóm bán đá quý: huyền thạch anh - opal...
Chủ yếu là khoáng sản không kim loại dùng sản xuất vật liệu xây dựng, xi măng. Riêng về đá vôi có hơn 20 ngọn núi với trữ lượng khoảng 440 triệu tấn, trữ lượng khai thác là 245 triệu tấn.

Thủy sản

Kiên Giang là tỉnh có nghề đánh bắt hải sản phát triển. Nước mắm Phú Quốc là một thương hiệu nước mắm nổi tiếng không những trong phạm vi cả nước mà còn trên bình diện quốc tế.

Du lịch

Du lịch Kiên giang tiềm tàng nhiều tài năng chưa được khai thác hoặc khai thác chưa đúng mức.
  • Thắng cảnh chùa Hang (Kiên Lương) với hòn Phụ Tử nổi tiếng. Tháng 8 năm 2006, một bên của hòn Phụ Tử (hòn Phụ) đã bị đổ xuống biển. Nguyên nhân ban đầu được xác định là do những tác động tự nhiên của gió, sóng và nước biển. Hiện nay các ngành chức năng ở địa phương đang họp bàn về cách phục dựng.
  • Núi Đá Dựng, Thạch Động, Mũi Nai, quần đảo Hải Tặc... là những thắng cảnh không thể bỏ qua.
  • Thạch Động: Cách biên giới Campuchia chưa được 3 km đường chim bay, từ xa hình giống như nón của người lính kỵ binh Anh thời xưa. Được hình thành từ đá vôi bị xâm thực, bên trong Thạch Động đủ rộng để du khách có thể viếng chùa, ngắm nhìn biên giới bên tay gió biển thổi lộng vào.
  • Đảo Phú Quốc, hòn đảo lớn nhất Việt Nam, là hòn đảo ngọc hiện đang được chú ý bởi những ai thích vẻ hoang sơ của nó. Hiện nay tốc độ tăng trưởng du lịch của Phú Quốc được coi như là cao nhất với mức tăng luôn từ 100% trở lên so với năm trước đó.
Giao thông

Kiên Giang có hệ thống giao thông nối với hệ thống đường bộ, đường thủy và hàng không quốc gia.
Chính Phủ đã ưu tiên đầu tư xây dựng một số công trình đi qua hoặc kế cận tỉnh Kiên Giang như: Nâng cấp mở rộng 5 quốc lộ trên địa bàn Tỉnh Kiên Giang và đường Xuyên Á; Nạo vét, mở rộng tuyến đường thủy từ thành phố Hồ Chí Minh đến Kiên Lương; nâng cấp, mở rộng, xây dựng mới sân bay Phú Quốc, Rạch Giá.

Đường bộ

Tỉnh có tổng chiều dài 316 km quốc lộ, 217 km tỉnh lộ; 83 km đường liên huyện và 92 km đường đô thị.
Mật độ đường trên diện tích tự nhiên thấp: 0,09km/km2 (so với bình quân cả nước là 0,32km/km2)

Đường thủy

Tổng chiều dài các tuyến là 2.409 km.
Hệ thống giao thông đường sông giúp vận tải hàng hóa giao lưu với các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long và Thành phố Hồ Chí Minh.
Giao thông đường biển nối Rạch Giá với các đảo Lại Sơn, Nam Du, Phú Quốc, Thổ Châu.
Năm cảng biển của Kiên Giang đang được đầu tư nâng cấp.

Hàng không

Sân bay Phú Quốc và Rạch Giá có đường băng dài 1500 m, chỉ phục vụ được máy bay nhỏ dưới 100 chỗ ngồi.
Sân bay Hà Tiên và An Thới thì bị bỏ hoang từ lâu.

Văn hóa-xã hội


Ẩm thực
Liên kết ngoài


Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và tài liệu về: Kiên Giang