Bài học về pháp luật: vu khống và phỉ báng trong cộng đồng Việt ở Hoa Kỳ

Bài học về pháp luật: vu khống và phỉ báng trong cộng đồng Việt ở Hoa Kỳ

Trong 15 năm vừa qua, tòa án Hoa Kỳ đã xử sáu vụ vu khống và phỉ báng lớn liên quan đến người Việt. Trong tất cả các vụ kiện này, các nạn nhân đều bị chụp mũ là Cộng Sản. Tòa đã phạt nặng nề các bị cáo như sau:

1/ Vào 2003, tòa án Quận Denver, tiểu bang Colorado kết tội ban quản trị chùa Như Lai tại Colorado là đã vu khống và phỉ báng hai chị em Hồ Thị Thu và Hồ Thị Thi là Cộng Sản sau khi họ tố cáo một nhà sư của chùa này có hành vi tình dục bất chánh. Hai cô này được tòa xử thắng $4.8 triệu.

2/ Vào 2006, Tòa Thượng Thẩm của Minnesota tuyên bố ông Tuấn Phạm, một cựu quân nhân QLVNCH và chủ nhân ngôi chợ Capital Market tại Saint Paul, thắng kiện. Ông Tuấn được bồi thường $693,000 vì một số người Việt ở đây đã chụp mũ ông là Cộng Sản.

3/ Vào 2009, Tòa Thượng Thẩm của tiểu bang Washington phán quyết năm cá nhân trong Ủy Ban Chống Cờ Việt Cộng phải liên đới bồi thường $225,000 cho ông Tân Thục Ðức, 65 tuổi, cựu trung úy QLVNCH vì đã chụp mũ ông là Cộng Sản. Ngoài ra tòa cũng bồi thường $85,000 cho Cộng Đồng Việt Nam của Thurston County do Ô. Đức thành lập để giúp những người tị nạn.

4/ Vào 2011, tòa án của quận Montgomery, tiểu bang Maryland đã ra lệnh cho bà Ngô Thị Hiền thuộc Ủy Ban Tự Do Tôn Giáo cho Việt Nam, và ông Ngô Ngọc Hùng của đài phát thanh Việt Nam Hải Ngoại, phải bồi thường $1 triệu cho ông Hoài Thanh, cựu chủ nhiệm tuần báo Ðại Chúng tại Maryland. Phán quyết này dựa trên chứng cớ cho rằng bà Ngô Thị Hiền và người em Ngô Ngọc Hùng đã dùng hệ thống truyền thông của mình để chụp mũ ông Hoài Thanh là Cộng Sản.

5/ Cũng trong năm 2011, Tòa Án của Quận Travis thuộc tiểu bang Texas đã phán quyết Ô. Michael Do, tức Đỗ Văn Phúc, một doanh nhân ở vùng Austin, phải bồi thường $1.9 triệu cho Bà Nancy Bui, hội trưởng của Hội Bảo Tồn Lịch Sử và Văn Hóa Người Mỹ Gốc Việt (Vietnamese American Heritage Foundation) vì Ô. Phúc đã phổ biến những bài viết vu khống Bà Nancy là Cộng Sản hay thân Cộng. Vụ án này kéo dài nhiều năm. Một số tổ chức của người Việt đã thành lập quỹ pháp lý để yểm trợ ông Phúc, nhưng không có kết quả.

6/ Vào cuối năm 2014, Tòa Thượng Thẩm của California tại Quận Cam sau hơn hai năm xử lý đã phán quyết Báo Saigon Nhỏ và Bà Hoàng Dược Thảo phải bồi thường cho Báo Người Việt, Bà Vĩnh Hoàng và Ô. Phan Huy Đạt một số tiền tổng cộng là $4.5 triệu bao gồm $1.5 triệu tiền phạt để làm gương. Trong một bài báo đề ngày 28-7-2012, Bà Hoàng Dược Thảo đã viết rằng:
(1) Báo Người Việt, tờ báo tiếng Việt lớn nhất của thế giới tự do, đã bị Cộng Sản Việt Nam mua, và tổng giám đốc của công ty Người Việt, ông Phan Huy Đạt, chỉ là một người đứng làm vì;
(2) Bà Hoàng Vĩnh, phụ tá tổng giám đốc, phụ trách thương vụ, không có khả năng trí tuệ, không đủ trình độ đảm nhận trách nhiệm của mình;
(3) Bà Hoàng Vĩnh, một người đàn bà có chồng, là người có nhiều tai tiếng xấu về tình ái; và
(4) Ông Phan Huy Đạt đã dối trá khi nộp đơn xin giấy phép hành nghề (business license) tại thành phố Westminster, một sự dối trá mà nếu bị khám phá, ông sẽ bị tước bằng luật sư.

7/ Gần đây nhất vào cuối năm 2015 là vụ tranh chấp tại Chùa Giác Hoàng giữa nguyên đơn là Công Đồng Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam tại Mỹ, chủ nhân của Chùa Giác Hoàng, và bên bị cáo bao gồm các ông Nguyễn Ngọc Bích, Nguyễn Ngọc Linh, và Pháp Sư Giác Đức và một số người khác. Lý do: “Mạo nhận danh hiệu Công Đồng Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam tại Mỹ.”

*Trong bối cảnh tranh chấp này, Ô. Nguyễn Ngọc Bích đã ám chỉ Ni Cô Nhất Niệm, là một “sư quốc doanh”, là “Cộng Sản”, và là một người “sỗ sàng”, “hỗn láo” và “hống hách”. Ni Cô Nhất Niệm được Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Trên Thế Giới (World Vietnmese Buddhist Order), tiến cử về làm phụ tá cho Sư Cô Đàm Viên để đảm trách các Phật sự hàng tuần tại Chùa trong khi chờ đợi tiến cử một vị tôn đức hợp cách về trụ trì tại Chùa Giác Hoàng.
* Trong một bài báo, ô. Nguyễn Ngọc Bích viết nguyên văn như sau về Ni Cô Nhất Niệm:

“Sư-cô Nhất Niệm này mới tu ba năm ở Việt-nam ra nên cách ăn nói vừa sỗ sàng, hỗn láo (đối với ngay sư-cô Đàm Viên là người đáng bằng tuổi bà của cô ta) vừa hống hách với chữ Ngã thật là to (‘Người đó là tôi đây’), không khác bao nhiêu sư quốc-doanh. Trên đường ra, cô còn hỏi một người quen: ‘Người ta nói em là Cộng-sản. Anh nghĩ sao?’ Một người đứng gần đó nói: ‘Cô có là CS hay không thì tự cô cô biết chớ’.”
* Hiển nhiên, bài báo này có tiềm năng tạo thêm một vụ kiện về vu khống và phỉ báng.

Luật vu khống và phỉ báng ở Hoa Kỳ

Khi viết bài báo này với hi vọng giúp độc giả hiểu về tội vu khống và phỉ báng qua những thí dụ cụ thể, tôi đã tiếp súc với một số luật gia gồm chánh án và luật sư, và được một vài vị đã hồi âm, cung cấp cho những kinh nghiệm đáng quý.

Tại Hoa Kỳ, Tu Chánh Án số 1 (First Amendment) của Hiến Pháp bảo vệ Quyền Tự Do Ngôn Luận. Tuy nhiên luật Hoa Kỳ cũng bảo vệ mạnh mẽ chống lại những sự vu khống làm thiệt hại đến thanh danh của người khác. Vu khống là bịa chuyện xấu về người khác và loan truyền chuyện xấu để làm hại người này. Có hai hình thức loan truyền chuyện xấu: (1) phỉ báng bằng lời nói (slander) và (2) phỉ báng bằng bài viết hay hình ảnh (libel). Có hai cách trình bầy chuyện xấu: (1) rõ ràng (explicit) và (2) ám chỉ (implied).

Nạn nhân của vu khống chỉ cần chứng minh ba điều:
(1) Chuyện xấu mang tính chất phỉ báng, có nghĩa là chê bai, chế nhạo, chửi rủa một cách thậm tệ;
(2) Chuyện xấu được loan truyền;
(3) Chuyện xấu gây tổn hại cho nạn nhân.

Một tin đồn sai sự thật, nhưng nếu được lập lại, sẽ bị coi là vu khống và phỉ báng theo luật của một số tiểu bang tại Hoa Kỳ. Đây là trường hợp Bà Hoàng Vĩnh vs Bà Hoàng Dược Thảo trong vụ kiện Người Việt vs Saigon Nhỏ. Bà Hoàng Dược Thảo trong một bài báo viết rằng “Bà [Hoàng Vĩnh] lại là một người nhiều tai tiếng về tình ái”. Bà Hoàng Dược Thảo kết luận như vậy vì bà khai trước tòa rằng bà phỏng vấn nhiều người trong cộng đồng, nhiều người trong nhà thờ, và trong nhiều tổ chức từ thiện. Những người này xác nhận rằng những lời đồn này là sự thật. Vì toàn là những tin đồn nên Bà Hoàng Dược Thảo không đưa ra được một bằng chứng nào cả. 6*

Người thường và người của công chúng

Luật vu khống và phỉ báng áp dụng hơi khác nhau đối với người thường (private figure) và người của công chúng (public figure).

Nếu nạn nhân là một người thường khi ra tòa, nguyên đơn chỉ cần đưa bằng chứng rằng bị cáo chính là người vu khống, chuyện xấu gây thiệt hại được loan truyền ra và bị cáo không đưa ra bằng chứng là chuyện xấu đúng sự thật. Nạn nhân không có trách nhiệm phải chứng minh ngược lại những điều bị cáo nói về mình. Trong thí dụ về tranh chấp tại chùa Giác Hoàng, người tố giác sẽ phải chứng minh Ni Cô Nhất Niệm:
(1) Tu ở Việt Nam trong ba năm (explicit);
(2) Mới từ ở Việt Nam qua Mỹ (explicit);
(3) Không khác sư quốc doanh (implied);
(4) Một người Cộng Sản (implied);
(5) Hỗn láo, hống hách và sỗ sàng (explicit). Trường hợp này có thể trở thành vu khống và mạ lỵ nếu người tố giác không đưa ra bằng chứng.

Luật Hoa Kỳ bảo vệ người thường khá chặt chẽ. LS Floyd Abrams ước tính rằng khoảng 75% nguyên đơn cá nhân thắng những vụ kiện vu khống và phỉ báng có bồi thẩm đoàn. Lý do là vì những người vu khống thường không có bằng chứng và lại thường thích phóng đại câu chuyện để gây tổn thương sâu sa cho nạn nhân.

Nếu nạn nhân là một người của công chúng (public figure), thì khi ra tòa, chính nguyên đơn phải chứng minh lời tố cáo là không đúng sự thật. Không những vậy, người đi kiện còn phải chứng minh là bị cáo có ác ý và thiếu thận trọng không phân biệt được thế nào là giả, thế nào là thật. 7*

Đây là trường hợp vụ kiện Hoàng Duy Hùng vs Nguyễn Văn Diễn tại Houston vào năm 2006.

LS Hoàng Duy Hùng là một người của công chúng. Ông từng làm chủ tịch Cộng Đồng Việt Nam tại Houston. Sau này ông cũng từng ra tranh cử những chức vụ địa phương nhiều lần. Ông Hùng đứng đơn kiện Ô. Nguyễn Văn Diễn về tội vu khống và phỉ báng vì Ô. Diễn phổ biến một điện thư trong đó Ô. Diễn hỏi Ô. Hùng ba câu hỏi:

· Ông đã quyên góp tiền bạc ở tiểu bang California được $100,000 để tổ chức một Thiên An môn tại Việt Nam. Ông đã thực hiện được việc đó chưa? Nếu chưa làm, ông đã làm gì với số tiển đó?

· Ông đã nhận số tiền $5,000 từ Qũy pháp lý yểm trợ cho vụ kiện Lý Tống ở Thái Lan để bào chữa cho ông ta. Ông có làm việc này không? Nếu không, ông đã làm gì với số tiền đó?

· Ông cư ngụ tại Houston, nhưng lại chiếm đoạt chức vụ Chủ tịch Hội Văn bút Việt Nam Hải Ngoại, Trung tâm Georgia.

Sau khi thua kiện ở Tòa Sơ Thẩm ở Quận Harris, Texas vào năm 2006, Ô. Diễn đã kháng cáo lên Tòa Thượng Thẩm. Vào 2009, Tòa Thượng Thẩm đã hủy bỏ bản án của Tòa Sơ Thẩm và phán quyết Ô. Diễn thắng kiện vì LS Hoàng Duy Hùng, một người của công chúng, không chứng minh được Ô. Diễn hành động có ác ý. 8*

Ý kiến và dữ kiện

Bước đầu tiên của một vụ kiện vu khống là phải phân tách xem từ ngữ bên bị cáo sử dụng có làm hại thanh danh của nguyên đơn hay không. Thanh danh là một vấn đề riêng tư (personal) của cá nhân. Do đó, phỉ báng tấn công thẳng vào cá nhân thay vì tấn công vào ý kiến (idea) hay quan điểm (opinion) của cá nhân này.

Trong một xã hội tự do, ý kiến hay quan điểm thông thường được xem như là những đề tài được thảo luận và phê phán. Nếu bị cáo chỉ đề cập đến ý kiến hay quan điểm, thay vì dữ kiện (fact), khó có thể bị kết tội vu khống và phỉ báng. Tòa Án Tối Cao Hoa Kỳ phán rằng “Chiếu theo Tu Chánh Án thứ Nhất, không có điều gì gọi là ý kiến sai cả” (“Under the First Amendment, there is no such thing as a false idea”.) 9* Tự do ngôn luận cho phép người ta phát biểu “ý kiến” mà không bị kết tội phỉ báng. Ý kiến là một điều không thể chứng minh đúng hoặc sai. Trái lại dữ kiện có thể chứng minh được.

Sự phân biệt giữa ý kiến và dữ kiện không luôn luôn rõ ràng. Thông thường một từ ngữ miêu tả (descriptive word) ám chỉ dữ kiện và một từ ngữ thẩm định (evaluative word) ám chỉ quan điểm. Trong vụ kiện Người Việt vs Saigon Nhỏ, Bà Hoàng Dược Thảo ám chỉ công ty Người Việt là của Cộng Sản. Đây là một dữ kiện có thể chứng minh được.

Phê bình một người, nhất là đối với một tu sĩ, là sỗ sàng, hỗn láo, và hống hách là một ý kiến mà cũng có thể là một dữ kiện. Cũng như khi người ta nói người đàn bà này “mập.” Tĩnh từ “mập” vừa để mô tả một dữ kiện vừa thẩm định một ý kiến.

Đính chính

Ký giả Hà Giang của báo Người Việt giải thích rất rõ về vấn đề đính chính như sau:

“Ðể bảo vệ người cầm bút, một số tiểu bang có điều khoản về yêu cầu đính chính (retraction demand). Tại California, một nguyên đơn không yêu cầu tác giả đính chính, sau này khi đi kiện, sẽ chỉ nhận được bồi thường cho “thiệt hại đặc biệt” (special damages), nghĩa là thiệt hại bằng tiền cụ thể đã phải chi ra (chẳng hạn tiền trả cho bác sĩ khám bệnh, tiền mua thuốc, tiền lương bị trừ vì phải nghỉ làm ...)”

“Yêu cầu đính chính tạo thêm một cơ hội để giới cầm bút sửa chữa những sơ sót, nếu có, khi viết bài. Những cơ quan ngôn luận chuyên nghiệp xem xét rất kỹ lưỡng các yêu cầu đính chính, kiểm chứng lại mọi sự kiện, để bảo đảm không xúc phạm đến uy tín, thanh danh của người khác, và để tránh bị cáo buộc tội phỉ báng.” 10*

Trong vụ kiện Người Việt vs Saigon Nhỏ, bên nguyên đơn yêu cầu bên bị cáo đính chính, nhưng rất tiếc rằng Bà Hoàng Dược Thảo không những không đính chính, mà còn lập lại những lời tố cáo về LS Phan Huy Đạt, Bà Hoàng Vĩnh, và Nguoi Viet News.

Từ tiếng Anh “retraction” theo luật của Hoa Kỳ có ý nghĩa mạnh hơn từ “đính chính” trong tiếng Việt. Retraction có nghĩa là thu hồi, hủy bỏ, bác bỏ hay đảo ngược lại những lời tuyên bố nguyên thủy. Chữ “đính chính” chỉ có nghĩa là sửa chữa (correction hay alteration), trong khi ý chính của lời tuyên bố nguyên thủy có thể không thay đổi.

Vu khống là một tội hình sự

Luật vu khống và phỉ báng hơi khác nhau theo tiểu bang. Ở cấp liên bang, vu khống và phỉ báng không phải là tội hình sự. Nhưng tính đến cuối năm 2006, 28 tiểu bang Hoa Kỳ và Virgin Islands có thể xếp tội này vào loại hình sự. Nếu vi phạm luật vu khống và phỉ báng bị xếp vào tội hình sự, hình phạt sẽ nặng hơn. Ngoài phải nộp tiền phạt, bị can có thể đi tù (imprisonment) hoặc bị làm việc nặng (hard labor).

California và Texas không xem vi phạm luật vu khống và phỉ báng là tội hình sự. District of Columbia bãi bỏ luật hình về vu khống và phỉ báng vào năm 2001. Virginia vẫn duy trì luật này. 11*

Điều § 18.2-209 của Bộ Luật Virginia nói như sau:

“Bất cứ ai hiểu biết và cố ý tuyên bố, phân phát hay loan truyền bằng bất cứ phương tiện nào đến bất cứ một nhà xuất bản hay nhân viên của nhà xuất bản, bất cứ tờ báo, tạp chí, hay ấn phẩm, hay bất cứ chủ nhân hay nhân viên của một đài phát thanh, một đài truyền hình, hãng tin hay dịch vụ truyền thông dây cáp, bất cứ lời tuyên bố sai trái và không đúng sự thật, biết rõ rằng điều này sai trái và không đúng sự thật, liên quan đến bất cứ người nào hay một đoàn thể nào, với mục đích rằng lời tuyên bố này sẽ được phổ biến, phát thanh, hay loan truyền, sẽ bị phạm tội nghiêm trọng cấp 3 (class 3 misdemeanor). “

Theo Điều § 18.2-417 của Bộ Luật Virginia, quy tội một phụ nữ thiếu trong trắng bằng lời nói hay công bố qua truyền thông cũng sẽ phạm tội nghiêm trọng cấp 3. Nếu bị can chứng minh được là không có ác tâm, hình phạt sẽ được giảm, nếu bị kết án có tội. Tuy nhiên không có ác ý không phải là cách để bào chữa cho tội ác. 12*

Ở Việt Nam trước 1975, vu khống và phỉ báng là một tội hình sự. Một người phạm tội có thể bị phạt tiền hay phạt tù, nhưng nguyên đơn chỉ được bồi thường một đồng danh dự mà thôi. Ở Hoa Kỳ, vi phạm luật vu khống và phỉ báng ít khi bị tù, nhưng tiền bồi thường thiệt hại (compensatory damage hay special damage) rất cao như chúng ta đã thấy qua sáu vụ kiện liên quan đến người Việt ở trên. Ngoài tiền bồi thường thiệt hại, tòa còn buộc bị cáo trả tiền phạt làm gương (punitive damage hay exemplary damage) để ngăn cản bị cáo và những người khác tái phạm. Tiền phạt làm gương có khi cao hơn tiền bồi thường thiệt hại. Thí dụ trong vụ kiện Nancy Bui vs Đỗ Văn Phúc, bị cáo bị phạt $800,000 tiền thiệt hại và $1.1 triệu tiền phạt làm gương. Trên nguyên tắc, tiền phạt làm gương không phải để bồi thường cho nguyên đơn, nhưng trên thực tế, nguyên đơn thường được hưởng một phần hay toàn phần số tiền phạt này.
Kết luận

Trong vụ kiện Người Việt vs Saigon Nhỏ, tòa án chỉ thuần túy xét xử trên căn bản luật vu khống và phỉ báng và xem bị cáo có vi phạm những luật này không. Trong khi đó, tòa không xem xét đến lập trường chánh trị của cả hai tờ báo. Điều này đúng với những vụ kiện khác. Những cách thức chống Cộng và chống tờ báo Người Việt của Bà Hoàng Dược Thảo đã phơi nầy những lỗi lầm của bà này theo luật vu khống và phỉ báng dưới con mắt của bồi thẩm đoàn.

Một thực tế đáng chú ý là con số khoảng 150 cá nhân và đoàn thể ủng hộ Saigon Nhỏ khá khiêm nhường so với khoảng bốn triệu người Việt ở hải ngoại. Không những thế theo cuộc điều tra của SBTN, danh sách này không đáng tin cậy, vì có một số người có tên trong danh sách mà chính họ không hay biết gì cả. Ngoài ra, đoàn thể ở hải ngoại rất nhiều, nhưng không thiếu gì những hội đoàn hữu danh vô thực. Kiến nghị của 150 cá nhân và đoàn thể trở thành vô giá trị. Tổng cộng số tiền đóng góp cho quỹ pháp lý ủng hộ Saigon Nhỏ chỉ vỏn vẹn có khoảng $15,000. Số tiền này quá ít oi so với chi phí luật sư và tòa án trong hơn hai năm, có thể lên tới vài trăm ngàn Mỹ kim. Nhìn vào những con số này, chúng ta hiểu rõ hơn về thực lực và tầm ảnh hưởng của quần chúng Việt.

Bẩy năm về trước, Ô. Tân Thục Đức, cựu Trung Úy QLVNCH, bị chụp mũ là thân Cộng. Sau khi đã thắng vụ kiện vu khống và phỉ báng ở Olympia, Washington, ông được tòa bồi thường $310,000 vào 2009, ông đã nói rằng ông hi vọng vụ án này sẽ là một bài học cho những toan tính vu khống người khác là Cộng Sản. Nhưng rất tiếc tệ nạn vu khống và phỉ báng vẫn xẩy ra. Tiền vẫn mất tật vẫn mang. Thật là dại dột. Sự thật phũ phàng của 40 năm qua là chưa một tên VC nằm vùng nào ở Hoa Kỳ bị tóm cổ. Do đó, người ta phải đặt ra nghi vấn: những người chụp mũ người khác là Cộng Sản có thật sự chống Cộng Sản hay vì một tư thù hoặc một động cơ nào khác?

Để kết thúc bài phân tách này, tôi xin mượn lời khuyên của LS Lê Duy San: “Hãy vạch mặt chỉ tên bọn Việt gian Cộng Sản, nhưng đừng chụp mũ ai là Việt Cộng hay Cộng Sản nằm vùng.”

13*Cũng về vấn đề này, Bà Khúc Minh Thơ, Chủ Tịch Hội Gia Đình Tù Nhân Chính Trị Việt Nam có một nhận định chí lý: “Mạo danh lý tưởng chống cộng cao đẹp để chụp mũ người quốc gia là Cộng Sản là một trọng tội đối với đất nước, dân tộc. Vì việc làm này gây chia rẽ, hoang mang, nghi kỵ trong cộng đồng. Từ đó, nó làm giảm tiềm năng đấu tranh của người Việt tự do của chúng ta, và nó làm người trẻ chán ngán, xa lánh sinh hoạt cộng đồng.”
14*

Chú thích:

1* Hà Giang, “Tội phỉ báng và vu khống bị xử như thế nào tại Hoa Kỳ,” Người Việt.

2* Hà Giang, “Người Việt vs Saigon Nhỏ: trận đấu dài trước phiên xử chính,” Người Việt, 10-1-2015.

3* Thanh Lương Đỗ Đình Lộc, “Thông Báo về việc mạo nhận Tổng Thư Ký Công Đồng Giáo Hội Phật Giáo tại Mỹ,” Công Đồng Giáo Hội Phật Giáo tại Mỹ, 16-12-2015.

4* Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Chơn Thành, “Quyết Định số 1001/VP/HĐLĐ/Q.CT về việc đặc cử Sư Cô Thích Đàm Viên và Ni Cô Nhất Niệm đảm nhiệm việc tri sự tại Chùa Giác Hoàng,” Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam trên Thế Giới, 27-11-2015.

5* Tâm Việt, “Bổn cũ soạn lại: Liệu Chùa Giác Hoàng Có Biến Thành Chùa Ni Không?”

6* Hà Giang, “Người Việt vs. Saigon Nhỏ: Bà Hoàng Dược Thảo Nói Chỉ Đăng Tin Đồn,” Người Việt, 15-1-2015.

7* Steven Pressman, “Libel Law in the United States,” September 30, 2012.

8* Phúc Linh, “Khái Niệm Về Sự Phỉ Báng, Mạ Lỵ, Vu Khống,” Saigon Echo, 14-1-2011.

9* Steven Pressman, “Libel Law in the United States,” September 30, 2012.

10* Hà Giang, “Người Việt vs Saigon Nhỏ: Yếu Tố Pháp Lý Trong Kiện Phỉ Báng,” Người Việt, 8-1-2015.

11* Bill Kenworthy, “Criminal libel statues, State by State,” First Amendment Center, August 10, 2006.

12* Thomas H. Roberts, “Summary of Virginia Law on Slander, Defamation, and Libel,” Thomas H. Roberts & Associates.

13* Lê Duy San, “Đừng Sợ Bị Kiện Về Tội Phỉ Báng Hay Vu Cáo. Hãy Vạch Mặt Chỉ Tên Những Tên Thân Cộng Nhưng Đừng Chụp Mũ,” Ba Cây Trúc, 22-11-2015.

14* Hà Giang, “Những Vụ Án ‘Chụp Mũ Cộng Sản’ Giữa Người Gốc Việt Ở Mỹ,” Người Việt, 25-11-2011.

DEFAMATION: PHỈ BÁNG, VU KHỐNG, MẠ LỴ, BÔI NHỌ VÀ QUYỀN TỰ DO NGÔN LUẬN

ý DânĐể bảo vệ cho người dân không bị phỉ báng vô cớ, luật ở Hoa kỳ có nêu rõ rằng bất cứ ai truyền bá ngôn ngữ phỉ báng đến tai người thứ ba (ngoài nạn nhân bị phỉ báng) đều bị liệt vào thành phần phải chịu trách nhiệm. Thế cho nên, một cá nhân hoặc tổ chức cho xuất bản hay truyền bá ngôn ngữ phỉ báng mà mình không phải là tác giả vẫn phải chịu trách nhiệm trước luật pháp.

http://baocalitoday.com/userfiles/im..._Sat/libel.bmp

Photo courtesy: www.hurt-lawyers-et-al.com

"Để bảo vệ cho người dân không bị phỉ báng vô cớ, luật ở Hoa kỳ có nêu rõ rằng bất cứ ai truyền bá ngôn ngữ phỉ báng đến tai người thứ ba (ngoài nạn nhân bị phỉ báng) đều bị liệt vào thành phần phải chịu trách nhiệm. Thế cho nên, một cá nhân hoặc tổ chức cho xuất bản hay truyền bá ngôn ngữ phỉ báng mà mình không phải là tác giả vẫn phải chịu trách nhiệm trước luật pháp.

Do đó, các cơ quan truyền thông hay báo chí ở Hoa kỳ rất cẩn thận khi truyền bá những thông tin do người lạ cung cấp. Người viết muốn nhắc nhở các cơ quan truyền thông và báo chí của cộng đồng người Mỹ gốc Việt phải cẩn thận đừng để phải gánh chịu trách nhiệm về những thông tin, bài vở, hoặc tài liệu lấy được từ thành phần thứ ba, nhất là từ những thành phần chuyên phỉ báng, vu khống, mạ lỵ, hoặc bôi nhọ người khác mà cộng đồng đã biết.
Một suy nghĩ ngây thơ của một số thành phần chuyên phỉ báng người khác trong cộng đồng người Mỹ gốc Việt là họ có thể trốn tránh trách nhiệm bằng cách dùng email với những tên giả, hoặc bằng điện thoại không để lộ số.
Luật pháp Mỹ cho phép nạn nhân được thưa những bị đơn có tên giả hoặc chưa biết tên (gọi chung là những người có tên (họ) Doe, tức là những bị đơn Does, Does defendants).

Sau khi khởi kiện, nạn nhân có thể xin toà cho quyền được lấy thông tin về nguồn của những email hoặc điện thoai giấu tên từ những công ty cung cấp dịch vụ email hoặc điện thoại. Ngoài ra, nạn nhân còn rất nhiều phương cách để tìm ra thủ phạm của những thông tin, tài liệu phỉ báng kia vì ở xã hội Hoa kỳ, thông tin về những thủ phạm đó đã nằm sẵn trong những cơ sở dữ liệu (database) của rất nhiều cơ quan tư nhân cũng như công cộng." ( LS Đỗ Quý Dân )

LS Đỗ Quý Dân

Evelyn Beatrice Hall (1868-1956), tác giả của “Cuộc đời của Voltaire” (The Life of Voltaire) có diễn tả lý tưởng về tự do của đại văn hào Pháp qua câu: “Tôi phản đối điều bạn nói, nhưng tôi sẽ bảo vệ cho đến chết cái quyền nói lên điều ấy của bạn.” ("I disapprove of what you say, but I will defend to the death your right to say it"). Đối với tôi, câu nói này là kim chỉ nam cho người biết tôn trọng và bảo vệ tự do.
Thế nhưng ta có trách nhiệm phải bảo vệ những lời phỉ báng, vu khống, mạ lỵ, hoặc bôi nhọ cá nhân người khác không? Câu trả lời rất đơn giản: “Không!” Dưới luật pháp, ít nhất là luật pháp Hoa Kỳ, quyền tự do ngôn luận không phải là quyền tự do tuyệt đối. Phỉ báng, mạ lỵ, bôi nhọ, luật pháp Mỹ gọi chung là “defamation”, được chia ra làm hai loại: phỉ báng bằng lời nói (slander) và phỉ báng bằng văn tự (libel). Phỉ báng dựa trên những thông tin thất thiệt hoặc nguỵ tạo được xếp vào loại ngôn ngữ bị giới hạn dưới luật pháp Hoa kỳ (và đa số các xã hội tiền tiến khác). Nhưng vì nhu cầu truyền bá tin tức cho quần chúng, nạn nhân của ngôn ngữ phỉ báng sẽ vất vả hơn để truy tố kẻ phỉ báng mình trước toà nếu nạn nhân ấy là một “public figure”, tức “người của quần chúng” (dựa trên vụ kiện New York Times v. Sullivan). Muốn thắng kiện, nạn nhân phải chứng minh là kẻ phỉ báng, mạ lỵ, hoặc bôi nhọ có ý đồ xấu (actual malice). Actual malice được chứng minh nếu kẻ phỉ báng biết mình sử dụng thông tin thất thiệt hoặc nguỵ tạo (knowledge of falsity) hoặc sử dụng thông tin bừa bãi bất chấp sự thật ra sao (reckless disregard of the truth). Nếu nạn nhân là người dân bình thường, nạn nhân chỉ cần chứng minh là thủ phạm sơ suất hoặc bất cẩn khi đưa ra những thông tin nguỵ tạo hoặc thất thiệt để phỉ báng là đủ để thắng kiện.

Người viết do đó muốn nhắc nhở đến các cơ quan truyền thông, báo chí phải kiểm chứng những thông tin ghi trên một bài viết trước khi cho truyền bá trong quần chúng. Những bài viết có những thông tin rõ ràng thất thiệt hoặc những thông không dựa trên một căn bản luận lý vững chắc hoặc hợp lý thì sẽ có thể bị liệt vào thành phần có “malice” (vì biết, hoặc phải biết những thông tin kia sai hay thất thiệt, hay vì bất chấp sự thật một cách cẩu thả, bừa bãi). Khi bài viết ảnh hưởng đến một người bình thường thì các cơ quan truyền thông, báo chí lại càng phải cẩn thận hơn, vì chỉ sơ suất hoặc bất cẩn sử dụng thông tin thất thiệt là có thể gánh chịu trách nhiệm với nạn nhân kia.
Để bảo vệ cho người dân không bị phỉ báng vô cớ, luật ở Hoa kỳ có nêu rõ rằng bất cứ ai truyền bá ngôn ngữ phỉ báng đến tai người thứ ba (ngoài nạn nhân bị phỉ báng) đều bị liệt vào thành phần phải chịu trách nhiệm. Thế cho nên, một cá nhân hoặc tổ chức cho xuất bản hay truyền bá ngôn ngữ phỉ báng mà mình không phải là tác giả vẫn phải chịu trách nhiệm trước luật pháp.

Do đó, các cơ quan truyền thông hay báo chí ở Hoa kỳ rất cẩn thận khi truyền bá những thông tin do người lạ cung cấp. Người viết muốn nhắc nhở các cơ quan truyền thông và báo chí của cộng đồng người Mỹ gốc Việt phải cẩn thận đừng để phải gánh chịu trách nhiệm về những thông tin, bài vở, hoặc tài liệu lấy được từ thành phần thứ ba, nhất là từ những thành phần chuyên phỉ báng, vu khống, mạ lỵ, hoặc bôi nhọ người khác mà cộng đồng đã biết.

Một suy nghĩ ngây thơ của một số thành phần chuyên phỉ báng người khác trong cộng đồng người Mỹ gốc Việt là họ có thể trốn tránh trách nhiệm bằng cách dùng email với những tên giả, hoặc bằng điện thoại không để lộ số.
Luật pháp Mỹ cho phép nạn nhân được thưa những bị đơn có tên giả hoặc chưa biết tên (gọi chung là những người có tên (họ) Doe, tức là những bị đơn Does, Does defendants).

Sau khi khởi kiện, nạn nhân có thể xin toà cho quyền được lấy thông tin về nguồn của những email hoặc điện thoai giấu tên từ những công ty cung cấp dịch vụ email hoặc điện thoại. Ngoài ra, nạn nhân còn rất nhiều phương cách để tìm ra thủ phạm của những thông tin, tài liệu phỉ báng kia vì ở xã hội Hoa kỳ, thông tin về những thủ phạm đó đã nằm sẵn trong những cơ sở dữ liệu (database) của rất nhiều cơ quan tư nhân cũng như công cộng.
Người viết cùng quan niệm với Voltaire và Evelyn Beatrice Hall. Người viết sẽ sẵn sàng bảo vệ quyền tự do của những công dân ở khắp nơi. Nhưng người viết cũng có nhu cầu phải bảo vệ cho những công dân vô cớ bị phỉ báng. Những kẻ phỉ báng, vu khống, mạ lỵ, hoặc bôi nhọ người khác là những kẻ làm hại cộng đồng. Phỉ báng, vu khống, mạ lỵ hay bôi nhọ là những hình thức khủng bố, không thể chấp nhận ở một xã hội dân chủ, tự do. Nếu ta muốn người khác tôn trọng tự do của mình, ta phải biết tôn trọng tự do của người khác. Phỉ báng hoặc bôi nhọ người khác là những thủ đoạn hay được áp dụng dưới các chế độ độc tài, cộng sản, phát xít. Chúng ta, những người biết tôn trọng tự do, của chung và của cá nhân, không thể phỉ báng hoặc bôi nhọ người khác được.

Bảo vệ tự do là phải thắng được tệ nạn phỉ báng, khủng bố.

Do đó, người viết đề nghị với cộng đồng để thành lập một hội chống phỉ báng, vu khống, mạ lỵ và bôi nhọ tương tự như hội Anti-Defamation League của cộng đồng Do Thái. Những nạn nhân bị oan ức vì những lời phỉ báng, vu khống, mạ lỵ, và bôi nhọ từ những thành phần xấu của xã hội thường phải chịu đựng, chịu oan ức trong thầm lặng. Lý do vì họ không hiểu thủ tục kiện tụng, sợ tốn kém, sợ trả thù, hoặc bị hăm doạ. Hội chống “Defamation” sẽ là tiếng nói lấy lại công bình cho họ và cho cộng đồng Việt.
Muốn bảo vệ ngôn luận, ta phải loại trừ vu khống.

LS Đỗ Quý Dân

TỆ NẠN CHỤP MŨ TRONG CỘNG ĐỒNG NGƯỜI VIỆT HẢI NGOẠI DƯỚI CÁI NHÌN CỦA CỘNG ĐỒNG VÀ LUẬT PHÁP

"Chụp mũ cộng sản" cho người khác là một hành động gây thiệt hại lớn lao cho cộng đồng người Việt ở hải ngoại. Hành động chụp mũ là một hành động hèn hạ, tiểu nhân, gây tổn hại cho chính nghĩa, cho tự do trong suốt 41 năm qua. Cộng đồng Việt ở hải ngoại cần phải lên tiếng nói và tìm những biện pháp hữu hiệu để đối phó với tệ nạn này.

Đã đọc bài viết thứ nhất của LS Đỗ Quý Dân với đề tài : DEFAMATION: PHỈ BÁNG, VU KHỐNG, MẠ LỴ, BÔI NHỌ VÀ QUYỀN TỰ DO NGÔN LUẬN, xin đọc tiếp bài thứ hai cũng của LS Đỗ Quý Dân với đề tài : TỆ NẠN CHỤP MŨ TRONG CỘNG ĐỒNG NGƯỜI VIỆT HẢI NGOẠI DƯỚI CÁI NHÌN CỦA CỘNG ĐỒNG VÀ LUẬT PHÁP.

Bài viết thứ hai có thể xem như là một liều thuốc cực mạnh chữa trị , chận đứng nạn khủng bố trên mạng đang lan tràn như bệnh dịch trong cộng đồng VN tại San Jose nói riêng và người Việt Hải ngoại nói chung ( theo như thư của ô. Lê Văn Ý qua email dưới đây gửi cho nhà báo Lê Bình )
"Khi chụp mũ người khác, ít khi nào họ dám ra mặt công khai, chỉ giấu mặt, phổ biến những bài viết nặc danh, hoặc giấu giếm tung tích dưới một tên hiệu khác, hoặc thúc đẩy một số người kém suy nghĩ làm công việc chụp mũ giùm mình. Riêng cái phong cách này đã chứng tỏ cái tính chất tiểu nhân, hèn hạ, và nguy hiểm của việc chụp mũ.
Một số cá nhân, khi chụp mũ người khác, có lối suy nghĩ như sau: “Mình chẳng việc gì phải sợ cả. Mình trên răng dưới …, chửi chúng nó cho sướng, chúng nó làm gì được mình. Mình cùi đâu sợ lở!”
“Cùi không sợ lở.” Nói thế tội nghiệp cho người bị phong cùi, tội nghiệp cho những người bị căn bệnh trầm kha để phải chịu đau đớn, khổ sở cả đời. Các thành phần chuyên chụp mũ người khác không bị ghẻ lở thân xác, không bị phong hủi, nhưng họ ghẻ lở tinh thần, phong hủi trong cách suy nghĩ, bẩn thỉu trong hành động. Họ trở thành những kẻ bị ám ảnh bởi những âm mưu, tính toán. Họ để những âm mưu, tính toán đó gặm nhấm đầu óc họ, để họ trở nên thiếu sáng suốt, thiếu cân nhắc, để họ dần dà mất nhân tính. Họ chửi rủa, thoá mạ cộng sản, nhưng không biết rằng chính họ cũng đang áp dụng những phương pháp người cộng sản dùng để khủng bố dân. Họ chụp mũ người khác là cộng sản, là tiếp tay với cộng sản, là làm lợi cho cộng sản, nhưng chính họ đang làm hại cộng đồng và tiếp tay cho cộng sản làm cộng đồng người Việt tự do bị phân tán, làm giảm sức mạnh của cộng đồng, làm cản trở những nỗ lực tranh đấu cho chính nghĩa, tự do. Chính họ, chính những kẻ chụp mũ cộng sản lên đầu người khác là những kẻ thực sự làm lợi cho chế độ cộng sản. Chính họ là những “tội đồ của dân tộc”.

Nạn nhân tán đồng ý kiến hoặc gặp gỡ những người ngày trước đã là đảng viên cộng sản. Những người này, giờ đây dù làm gì đi nữa, vẫn tiếp tục là cộng sản. Nếu họ tỏ thái độ chống cộng, đó chỉ là họ đóng kịch, giả tạo. Những ai tiếp xúc với họ, tán đồng với họ, đều là cộng sản.
Đây là trường hợp của Dương Thu Hương, Bùi Tín, và những người tương tự. Những người này đã từng là đảng viên trung kiên của cộng sản, đã là “tội đồ của dân tộc” thì không thể cho họ đứng chung hàng ngũ với người quốc gia được! Những ai đã đọc Dương Thu Hương hay Bùi Tín gần đây sẽ thấy họ là những cây bút đả kích cộng sản hữu hiệu, vì ít ra họ hiểu nhà nước cộng sản hơn người miền Nam. Đả kích Dương Thu Hương, Bùi Tín chỉ là đả kích vì tư thù, chứ không thể nói vì lợi cho cuộc tranh đấu của người tự do. Chụp mũ những ai tán đồng với họ là hành động khủng bố, áp bức những người đó.

Trước toà án Hoa kỳ, nạn nhân bị phỉ báng, chụp mũ là cộng sản chỉ vì tán đồng với những người như Dương Thu Hương, Bùi Tín, sẽ có một cơ sở luận lý vững chắc để thắng kiện, để đòi được bồi thường.
Kẻ thua kiện sẽ phải bồi thường: bồi thường về tổn thất, thiệt hại cho nạn nhân, bồi thường tượng trưng, bồi thường vì nhu cầu xã hội phải trừng phạt kẻ cố tình chụp mũ để khủng bố. Dù có dùng những thủ thuật như khai vỡ nợ, không tiền, tên tuổi và hành động kẻ chụp mũ chắc chắn sẽ được công bố cho cộng đồng. Họ có thể đủ liêm sỉ để tiếp tục chụp mũ hay không, ta phải truy tố họ ra toà thì sẽ có câu trả lời.
Thế cho nên, kẻ nào chụp mũ người khác trong cộng đồng cần phải bị truy tố trước pháp luật". ( LS Đỗ Quý Dân )

On Sunday, May 8, 2016 10:41 PM, "Y Le ivanleee4@yahoo.com [PhoNang]" <PhoNang@yahoogroups.com> wrote:
Thưa ông Lê Bình
Chúng tôi rất mừng khi thấy ông đồng ý với luật sư Đỗ Quý Dân để lập hội chống phỉ báng, vu khống, mạ lỵ. Quả thật trong cộng đồng VN tại San Jose nói riêng và người Việt nói chung nạn khủng bố trên mạng đang lan tràn như bệnh dịch. Thiết nghĩ những người làm truyền thông chân chính trong hoặc ngoài Câu Lạc Bộ Báo Chí Bắc Cali (nếu danh xưng không chính xác xin ông LB thứ lỗi cho) nên viết hoặc nói lên sự thật vì quý vị có phương tiện, không phổ biến hoặc tiếp tay những thủ phạm có tên hoặc nặc danh đang lợi dụng tự do ngôn luận ở quốc gia này mà bịa điều đặt chuyện không hề có chứng cớ, dựng đứng lên những chuyện tày trời để chụp lên những người không thuộc phe nhóm của họ.

Xin ông và thành viên CLBBC/BC cố gắng tiến hành vì lương tâm và trách nhiệm của người cầm bút tỵ nạn cộng sản. Chúng ta trốn chạy một chế độ cộng sản dối trá, xảo quyệt dựa trên những tuyên truyền xuyên tạc để bịt mắt, tẩy não làm người dân u mê, lầm lạc; lẽ nào ta lại theo đúng sách lược của họ.
Xin chúc ông Lê Bình thành công, mong LS Đỗ quý Dân sẽ nhận lời làm cố vấn cho hội mà ông sẽ thành lập. Kính cảm ơn hai vị.
Lê Văn Ý

On Sunday, May 8, 2016 9:36 PM, "Linh vulinh@hotmail.com [GoiDan]" <GoiDan@yahoogroups.com> wrote:
Day la bai viet thu hai cua LS Do Quy Dan. Mot nguoi LS hanh nghe lau doi tai San Jose. Bai thu nhat cho chung ta thay luat phap cua My rat nghiem ngat va co du nhung thu tuc khong che va phat nhung ke vu khong ma ly, du rang ho co the dau mat dang sau nhung nac danh va nhung nguoi nghi rang minh "Cùi không sợ lở.”
Bai thu hai LS se phan tich nhung te nan chup mu va vu khong cua nhung nhom thieu so.

http://baocalitoday.com/userfiles/im...nac%20danh.jpg

Photo courtesy: slideplayer.com

TỆ NẠN CHỤP MŨ TRONG CỘNG ĐỒNG NGƯỜI VIỆT HẢI NGOẠI DƯỚI CÁI NHÌN CỦA CỘNG ĐỒNG VÀ LUẬT PHÁP
“Chụp mũ cộng sản" cho người khác là một hành động gây thiệt hại lớn lao cho cộng đồng người Việt ở hải ngoại. Hành động chụp mũ là một hành động hèn hạ, tiểu nhân, gây tổn hại cho chính nghĩa, cho tự do trong suốt 41 năm qua. Cộng đồng Việt ở hải ngoại cần phải lên tiếng nói và tìm những biện pháp hữu hiệu để đối phó với tệ nạn này.
Nếu ở Việt Nam ngày nay, người dân, báo chí, những nhà tranh đấu cho nhân quyền và dân quyền bị công an, bị nhà nước dùng những điều luật vô lý, phi đạo đức, phản nhân quyền (như Điều luật 88 về Hình sự) để kiểm soát, kiềm chế, và cấm đoán những sinh hoạt hợp pháp, thì một đám người Việt ở hải ngoại, vì lý do này hoặc lý do khác, áp dụng phương pháp chụp mũ cộng sản lên những người lương thiện, vô tội để ngăn trở những sinh hoạt, công việc có ích lợi cá nhân, cộng đồng của họ.
Mặc dù những thành phần hay chụp mũ cộng sản vào người khác chỉ là một thiểu số rất nhỏ trong cộng đồng người Việt hải ngoại, hậu quả do việc chụp mũ của họ đã đem tới những thiệt hại rất nhiều cho cộng đồng người Việt. Cái thiệt hại lớn nhất là làm mất đi chính nghĩa của cộng đồng trong công việc tranh đấu cho nhân quyền, tự do và dân chủ.

Khi chụp mũ người khác, ít khi nào họ dám ra mặt công khai, chỉ giấu mặt, phổ biến những bài viết nặc danh, hoặc giấu giếm tung tích dưới một tên hiệu khác, hoặc thúc đẩy một số người kém suy nghĩ làm công việc chụp mũ giùm mình. Riêng cái phong cách này đã chứng tỏ cái tính chất tiểu nhân, hèn hạ, và nguy hiểm của việc chụp mũ.
Một số cá nhân, khi chụp mũ người khác, có lối suy nghĩ như sau: “Mình chẳng việc gì phải sợ cả. Mình trên răng dưới …, chửi chúng nó cho sướng, chúng nó làm gì được mình. Mình cùi đâu sợ lở!”

“Cùi không sợ lở.” Nói thế tội nghiệp cho người bị phong cùi, tội nghiệp cho những người bị căn bệnh trầm kha để phải chịu đau đớn, khổ sở cả đời. Các thành phần chuyên chụp mũ người khác không bị ghẻ lở thân xác, không bị phong hủi, nhưng họ ghẻ lở tinh thần, phong hủi trong cách suy nghĩ, bẩn thỉu trong hành động. Họ trở thành những kẻ bị ám ảnh bởi những âm mưu, tính toán. Họ để những âm mưu, tính toán đó gặm nhấm đầu óc họ, để họ trở nên thiếu sáng suốt, thiếu cân nhắc, để họ dần dà mất nhân tính. Họ chửi rủa, thoá mạ cộng sản, nhưng không biết rằng chính họ cũng đang áp dụng những phương pháp người cộng sản dùng để khủng bố dân. Họ chụp mũ người khác là cộng sản, là tiếp tay với cộng sản, là làm lợi cho cộng sản, nhưng chính họ đang làm hại cộng đồng và tiếp tay cho cộng sản làm cộng đồng người Việt tự do bị phân tán, làm giảm sức mạnh của cộng đồng, làm cản trở những nỗ lực tranh đấu cho chính nghĩa, tự do. Chính họ, chính những kẻ chụp mũ cộng sản lên đầu người khác là những kẻ thực sự làm lợi cho chế độ cộng sản. Chính họ là những “tội đồ của dân tộc”.

Những kẻ chụp mũ thường dùng những luận điệu nào để lên án các nạn nhân của họ? Họ dùng những tin đồn thất thiệt, thu thập một số dữ kiện, viết bài tố cáo nạn nhân là cộng sản hoặc tay sai cho cộng sản rồi sử dụng một danh sách email mà họ có để phổ biến bài viết chụp mũ các nạn nhân. Đôi khi họ gan lì hơn, cho đăng lên báo bài viết đó. Những “dữ kiện", “bằng chứng" trong những bài viết chụp mũ kia đại khái có thể được xếp loại như sau.

1. Nạn nhân có giao thiệp với nhà nước cộng sản. Nhiều khi chỉ cần giao thiệp với những người giao thiệp với cộng sản cũng đủ có tội đối với họ. Kết luận này, dưới luật pháp Hoa kỳ, là thiếu căn cứ, thiếu cơ sở luận lý. Người Hoa Kỳ tôn trọng quyền tự do giao thiệp, tự do quen biết, tự do hội họp (freedom of association). Là người ở xứ tự do, ta có quyền giao tiếp bất cứ ai, dù người đó có quan niệm chính trị khác với quan niệm của chính quyền tự do, của xã hội, của cá nhân mình. Ta có thể gặp gỡ, tụ họp với bất cứ ai. Lên án người khác dựa vào sự quen biết, gặp mặt, hoặc giao thiệp với những nhân vật có liên quan đến nhà nước cộng sản là tước đi quyền tự do giao thiệp, tự do tụ họp của người khác. Muốn tranh đấu cho tự do, ta phải hiểu thế nào là tự do và phải biết tôn trọng tự do của người khác. Không ai có thể quy tội cho người khác trên căn bản giao tiếp (guilty by association) được. Quy tội như thế là phỉ báng, là vu khống.

Nếu sự giao tiếp giữa nạn nhân và nhân vật có liên quan đến nhà nước cộng sản làm hại cho cộng đồng, cho công cuộc đấu tranh cho nhân quyền, tự do và dân chủ thì chúng ta có thể bảo nhau chứ không thể hành động chụp mũ. Người Việt tỵ nạn cộng sản chẳng mấy ai muốn sống dưới chế độ cộng sản, những thành phần thiên tả ngày xưa giờ cũng đã chán ngán nhà cầm quyền tham nhũng và thối nát của Việt Nam. Chúng ta bảo nhau thì nên, nhưng tuyệt đối không dùng những thủ đoạn hèn hạ, tiểu nhân để gây chia rẽ, làm sứt mẻ tình đồng hương, làm nản lòng những người muốn đóng góp cho cộng đồng.

Suy luận theo lối của những kẻ chụp mũ thì tất cả những ai về Việt Nam sau 1975 đều là Cộng Sản hoặc tiếp tay cho cộng sản. Vì họ vừa xuống phi trường đã phải gặp gỡ, “làm việc” với nhân viên hải quan cộng sản. Họ sẽ phải đem hộ chiếu (passport) trình cho nhà nước cộng sản. Và dĩ nhiên họ phải tiêu tiền ở đất cộng sản, làm lợi cho nhà nước cộng sản. Tất cả những ai phải làm việc với nhà nước Việt Nam, những người trong sứ quán Hoa Ky, trong những cơ sở kinh doanh làm việc ở Việt Nam, sẽ đều là cộng sản!
Không một toà án nào ở Hoa kỳ chấp nhận lối suy luận này. Vì thế, khi bị chụp mũ là cộng sản vì lý do quen biết, trao đổi, làm ăn với các đối tác ở Việt Nam, ngay cả với những đối tác trong chính quyền, nạn nhân có một cơ sở vững chắc để truy tố những kẻ chụp mũ ra trước pháp luật.

2. Nạn nhân làm từ thiện ở Viêt Nam, làm “văn hoá” ở Mỹ, có lợi cho cộng sản. Những kẻ chụp mũ hay chỉ trích những phái đoàn y sĩ về chữa bệnh, giải phẫu cho người nghèo ở Việt Nam, những hội từ thiện, những cơ quan phi chính phủ (NGO-non governmental organization), những cơ quan bất vụ lợi (ngày nay gọi là phi lợi nhuận – non profit organization). Họ viện lý do là những hội này, các thành viên của những hội này, tiếp tay cho cộng sản vì đây là công việc của nhà nước cộng sản chứ không phải là công việc của người hải ngoại. Làm việc “thay thế” cho nhà nước cộng sản là tiếp tay cho cộng sản, và do đó là cộng sản!

Các kẻ chụp mũ thường phê phán người cộng sản là bất nhân. Đi chữa bệnh cho người nghèo, nuôi trẻ em, giúp người già, cứu trợ người tàn tật là những việc làm nhân nghĩa. Tố cáo những thành viên của những hội từ thiện là cộng sản tức là gián tiếp đề cao cộng sản nhân nghĩa, trái ngược với những chỉ trích, chửi rủa mà đám người chụp mũ hay áp dụng.

Về phương diện pháp lý, chụp mũ kiểu này giúp nạn nhân đủ yếu tố để truy tố thủ phạm trước toà. Không có toà án Hoa kỳ nào chấp nhận lối suy luận này của kẻ chụp mũ. Nói như họ, thì các cơ quan Hồng Thập Tự khắp nơi đều có thể là cộng sản, là tay sai của những nước độc tài, khủng bố. Những suy luận này, nói theo lối người bản xứ Hoa kỳ, chỉ đáng bị “vứt ra khỏi cửa”.

3. Nạn nhân hay ca tụng cộng sản, hoặc ca tụng những kẻ “phản động”. Trường hợp nhạc Trịnh Công Sơn là trường hợp điển hình. Rất nhiều người vì yêu nhạc Trịnh, đứng ra tổ chức những buổi văn nghệ hát nhạc Trịnh, đã bị chụp mũ là cộng sản. Lý do: Trịnh công Sơn thân cộng, viết nhạc “làm lợi cho cộng sản”, những ai tổ chức sinh hoạt có nhạc Trịnh phải là những kẻ thân cộng, tiếp tay cho cộng sản.
Nói thế thì chắc phần lớn của cộng đồng Việt sẽ thành cộng sản, sẽ “mang tội” tiếp tay cho cộng sản. Một câu hỏi phải được đặt ra cho kẻ chụp mũ: có phải người tự do tuyệt đối không được ca tụng những tác phẩm của người thân cộng, của đảng viên cộng sản? Vậy họ giải thích thế nào về việc quốc ca Việt Nam do một đảng viên đảng công sản sáng tác? Họ giải thích thế nào về việc người trong Nam vẫn yêu chuộng thơ Thế Lữ, Xuân Diệu, Chế Lan Viên?

Lối suy nghĩ này không những cực đoan mà còn ấu trĩ. Trước pháp luật Mỹ, chụp mũ kiểu này sẽ bị coi như phỉ báng. Không toà án nào chấp nhận lối suy luận này được.
4. Nạn nhân kinh doanh, trao đổi với Việt Nam, do đó làm lợi cho cộng sản, tiếp tay cho cộng sản. “Lý tưởng” của những kẻ chụp mũ là không mua bán, trao đổi với bất cứ ai có quan hệ đến nhà nước cộng sản. Họ quên là người dân Mỹ, kể cả họ, tiêu thụ hàng hoá, sản phẩm của Trung Hoa, ông trùm cộng sản. Nếu tiêu thụ hàng hoá Trung Hoa là làm giàu cho cộng sản ngoại bang, làm cho Trung Hoa mạnh hơn để có nhiều phương tiện thôn tính bờ cõi nước Việt hơn, và do đó là tiếp tay cho cộng sản, cho ngoại bang, thì có lẽ toàn thể cộng đồng Việt ở Hoa Kỳ đang tiếp tay cho cộng sản, cho ngoại bang xâm lấn Việt Nam! Một lần nữa, cái lối suy luận này không những cực đoan mà còn vô lý. Nói đúng hơn, đây là lý luận ngu xuẩn. Nạn nhân bị chụp mũ dưới dạng này rất dễ thành công khi truy tố kẻ chụp mũ trước toà án.

5. Nạn nhân tán đồng ý kiến hoặc gặp gỡ những người ngày trước đã là đảng viên cộng sản. Những người này, giờ đây dù làm gì đi nữa, vẫn tiếp tục là cộng sản. Nếu họ tỏ thái độ chống cộng, đó chỉ là họ đóng kịch, giả tạo. Những ai tiếp xúc với họ, tán đồng với họ, đều là cộng sản.

Đây là trường hợp của Dương Thu Hương, Bùi Tín, và những người tương tự. Những người này đã từng là đảng viên trung kiên của cộng sản, đã là “tội đồ của dân tộc” thì không thể cho họ đứng chung hàng ngũ với người quốc gia được! Những ai đã đọc Dương Thu Hương hay Bùi Tín gần đây sẽ thấy họ là những cây bút đả kích cộng sản hữu hiệu, vì ít ra họ hiểu nhà nước cộng sản hơn người miền Nam. Đả kích Dương Thu Hương, Bùi Tín chỉ là đả kích vì tư thù, chứ không thể nói vì lợi cho cuộc tranh đấu của người tự do. Chụp mũ những ai tán đồng với họ là hành động khủng bố, áp bức những người đó.

Trước toà án Hoa kỳ, nạn nhân bị phỉ báng, chụp mũ là cộng sản chỉ vì tán đồng với những người như Dương Thu Hương, Bùi Tín, sẽ có một cơ sở luận lý vững chắc để thắng kiện, để đòi được bồi thường.
Kẻ thua kiện sẽ phải bồi thường: bồi thường về tổn thất, thiệt hại cho nạn nhân, bồi thường tượng trưng, bồi thường vì nhu cầu xã hội phải trừng phạt kẻ cố tình chụp mũ để khủng bố. Dù có dùng những thủ thuật như khai vỡ nợ, không tiền, tên tuổi và hành động kẻ chụp mũ chắc chắn sẽ được công bố cho cộng đồng. Họ có thể đủ liêm sỉ để tiếp tục chụp mũ hay không, ta phải truy tố họ ra toà thì sẽ có câu trả lời.
Thế cho nên, kẻ nào chụp mũ người khác trong cộng đồng cần phải bị truy tố trước pháp luật.
LS Đỗ Quý Dân
Dan Do
Efficio Law Group, PC
586 N. First Street, Suite 227
San Jose, CA 95112