Hảy cứu nguy cho Trái Đất

Bớt ăn thịt để cứu nguy cho trái đất

Các nhà hoạt động bảo vệ môi trường đang khuyến khích người tiêu thụ mua các sản phẩm trồng tại địa phương để giảm bớt các loại khí thải làm thay đổi khí hậu. Nhưng liệu thay đổi các loại thực phẩm có giúp đem lại hiệu quả hơn hay không? Câu trả lời là Có, theo như một bài đang trên tập san Khoa học và Công nghệ Môi trường. Theo tường trình của Thông Tín Viên Rosanne Skirble, bài báo này nói rằng các loại thịt heo thịt bò và các món ăn làm bằng sữa đã tạo ra gần phân nửa các loại khí gây hiệu ứng nhà kính từ những thức ăn mà một gia đình người Mỹ trung bình đã tiêu thụ.

*. Phần lớn năng lượng sử dụng thải khí carbon dioxide, và các khí thải khác gây hiệu ứng nhà kính

Có một cái giá về môi trường mà chúng ta phải trả khi đưa thực phẩm từ nông trại đến bàn ăn. Thực phẩm càng di chuyển xa bao nhiêu thì khí thải từ xe cộ, tàu bè, máy bay để chở các thực phẩm đó càng tăng lên. Nhiều người cho rằng nếu chúng ta có thể giảm thiểu số năng lượng dùng cho việc này, chúng ta có thể giảm thiểu số khí thải carbon do việc chuyên chở này gây ra.

Ông Christopher Weber, Giáo sư môn môi trường và công chánh tại trường đại học Carnegie Mellon, người đứng đầu cuộc nghiên cứu này đưa ra một ví dụ.

Giáo sư Weber nói: “Giả sử như một miếng sườn heo. Đây không phải chỉ là chuyện chuyên chở heo từ chuồng trại đến cho người tiêu thụ, mà còn là chuyện chở bắp từ những ruộng bắp về cho heo ăn, chở phân bón từ nhà máy sản xuất đến cánh đồng trồng bắp; và ngược lại, và nếu truy nguyên tận ngọn nguồn thì người ta cũng phải sử dụng phương tiện để vận chuyển dầu hỏa từ Ả Rập Saudi sang Hoa Kỳ.

Nhóm nghiên cứu của giáo sư Weber xem xét toàn bộ chu kỳ thải các loại khí gây hiệu ứng nhà kính trong qui trình sản xuất thực phẩm để cung ứng cho một gia đình người Mỹ bình thường tiêu dùng. Họ phát hiện ra rằng chuyên chở không phải là khâu chính gây ra các loại khí này.

Chuyên chở chỉ chiếm 11% các loại khí gây hiệu ứng nhà kính có liên quan đến thực phẩm, và trong khâu giao hàng cuối cùng từ nhà nuôi trồng đến các chợ, nó chỉ chiếm có 4%. Hầu hết phần còn lại là do các phương thức canh tác và sản xuất.

Giáo sư Weber nói rằng khí mê-tan và khí ốc-xít ni-tơ từ phân động vật gây ô nhiễm nhiều hơn khí carbon dioxide, là loại khí quen thuộc mà người ta hay cho là thủ phạm chính trong các loại khí gây hiệu ứng nhà kính.

Giáo sư Weber giải thích: “Các giống vật này thải ra rất nhiều phân, mà nếu không xử lý đúng cách, giống như người Mỹ chúng ta đang xử lý, thì có thể thải ra khí mê-tan và khí ốc-xít ni-tơ nguy hại nhiều gấp 20 đến 200 lần khí carbon.”

Nói một cách đơn giản, thịt heo và thịt bò tạo ra các loại khí gây hiệu ứng nhà kính nhiều hơn bất kỳ loại thức ăn nào khác.

Giáo sư Weber đề nghị: “Chúng ta có thể tạo ra thay đổi lớn nếu chúng ta ăn ít các loại thịt được nuôi bằng các loại hạt, hoặc ăn ít các món chế biến từ sữa, sự thay đổi này còn nhiều hơn là khi chúng ta ăn những thực phẩm được nuôi trồng tại địa phương.”

Thật vậy, giáo sư Weber nói, nếu mỗi tuần một ngày, thay vì ăn thịt bò chúng ta chuyển sang ăn thịt gà, cá hoặc trứng, hoặc ăn toàn rau cải, thì sẽ có tác động cho môi trường nhiều hơn là khi chúng ta mua thực phẩm nuôi trồng tại địa phương cho cả gia đình trong nguyên một năm.

Giáo sư Weber phân tích: “Điều đó có nghĩa là chúng ta đã giảm bớt được cho một chiếc xe khỏi phải chạy 1.600 kilomet trong vòng một năm. Nếu một gia đình trung bình chuyển toàn bộ chế độ ăn uống từ thịt sang không có thịt, hoặc từ thịt sang cá gà, thì coi như chúng ta đã giảm bớt cho xe cộ khỏi chạy một đoạn đường khoảng 13.000 kilomét một năm.”

Đoạn đường này tương đương với phân nửa đoạn đường mà một gia đình người Mỹ trung bình phải lái xe một năm.

Giáo sư Weber đã làm những gì ông nói. Ông không còn ăn thịt bò, thịt heo nữa và vào ngày lễ Tạ Ơn năm nay, ông nấu các món ăn truyền thống bằng rau cải trồng tại địa phương của ông, vì biết rằng làm như thế sẽ giảm bớt lượng khí độc thải ra.

Giáo sư Weber nói: “Tôi không thức sự đi đến chỗ đong đếm xem cách nấu nướng của tôi làm giảm bớt được bao nhiêu khí gây hiệu ứng nhà kính, nhưng tôi khá tin rằng sẽ giảm đáng kể.”

Giáo sư Weber nói rằng trong giai đoạn kế tiếp của cuộc nghiên cứu mà ông đang thực hiện, ông hy vọng tìm cách giải quyết được tác động của khí thải trong việc sử dụng đất đai canh tác, và các lề lối nuôi trồng khác nhau.

Theo VOA

10 nguyên nhân đứng đầu
gây ô nhiễm môi trường

Tổ chức bảo vệ môi trường Green Cross Thụy Sỹ và Viện Blacksmith của Mỹ đã bình chọn 10 nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường tệ hại nhất trên thế giới. Sự xếp hạng này nhằm định hướng dư luận chú ý đến những điều đang diễn ra hằng ngày mà thường bị lãng quên khi đề cập đến các vấn đề bảo vệ khí hậu và môi trường.


1: Khai thác vàng thủ công.

Với các phương tiện đơn giản nhất như: quặng vàng hỗn hống với thủy ngân sau đó hỗn hợp này sẽ được nung chảy, thủy ngân bốc hơi, chất còn lại là vàng. Người khai thác hít khí độc đầu tiên, chất thải thủy ngân gây ô nhiễm môi trường, tích tụ trong cây cối, động vật và từ đó lan sang chuỗi thực phẩm. Ảnh hưởng đến sức khoẻ: Thủy ngân gây tổn hại đến thận, giảm trí nhớ, đau khớp, đẻ non, khó thở, tổn hại thần kinh và có thể gây chết người.

2: Ô nhiễm mặt nước.

Mỗi người mỗi ngày cần khoảng 20 lít nước ngọt để ăn, uống. Ngoài ra cần từ 50 đến 150 lít nước sinh hoạt. Dân số ngày một tăng, nông nghiệp ngày một phát triển vì thế tài nguyên nước ngày càng khan hiếm và ngày càng bị ô nhiễm nặng nề hơn.

Trong nguồn nước thường thấy các loại vi khuẩn, virus từ chất bài tiết của con người, ngoài ra còn có kim loại nặng và các hợp chất hữu cơ từ sản xuất công nghiệp. Con người bị nhiễm độc có thể do uống phải nước hoặc ăn thức ăn bị nhiễm độc. Các loại thủy sản cũng có thể bị nhiễm chất độc trong nước do thịt chúng tích các chất độc hại và gây hại cho người ăn phải thịt bị nhiễm độc. Ngay cây trồng cũng có thể bị nhiễm chất độc nếu tưới bằng nước nhiễm độc.

Hậu quả đối với sức khỏe con người là gây hại đến hệ thống tiêu hóa, bệnh đường ruột. Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) thì ô nhiễm nước là một trong các nguyên nhân chính gây tử vong từ yếu tố môi trường.

3: Ô nhiễm nước ngầm.

Nước ngầm là nguồn nước quan trọng nhất. Tại các khu đô thị việc chọn vị trí đổ chất thải hoặc bể phốt làm không tốt nên chất độc cũng như các tác nhân gây bệnh có thể ngấm vào nguồn nước ngầm.

Cạnh đó nếu các loại dầu máy thải, chất tẩy rửa từ các hộ gia đình hoặc thuốc bảo vệ thực vật, phân hóa học dùng trong nông nghiệp cũng gây ô nhiễm nguồn nước ngầm.

Do sự di chuyển của nước ngầm rất chậm nên sự nhiễm chất độc có thời gian tích tụ rất dài, thậm chí sau nhiều năm mới thâm nhập vào nguồn nước ăn .

Ảnh hưởng đến sức khỏe: Điều này lệ thuộc vào loại ô nhiễm. Thường là bệnh đường ruột. Các loại kim loại nặng ở trong nước có thể gây ung thư.

4: Ô nhiễm không khí trong căn hộ.

Ở các nước đang phát triển chất đốt phổ biến là than, củi và rơm rạ. Trên 50% dân số thế giới sử dụng các loại chất đốt này để đun nấu. 80% hộ gia đình ở Trung Quốc, Ấn Độ và miền Nam châu Phi vẫn phải đun nấu, sưởi ấm theo hình thức này. Đây là nguyên nhân gây 3 triệu ca tử vong hằng năm trên thế giới và 4% trường hợp bị ốm đau là do nguyên nhân này gây nên.

Việc đun nấu thường diễn ra ở một khu vực chật chội, không có hệ thống thoát khí. Không khí bị ô nhiễm không những gây hại đối với người đun nấu, chủ yếu là phụ nữ, mà với các thành viên khác trong gia đình do điều kiện sống chật chội. Con người hít phải chất độc và bụi mịn, phổi và mắt bị ảnh hưởng đầu tiên.

Ảnh hưởng đến sức khỏe: Viêm phổi, ung thư phổi, lao, đau mắt. Theo ước tính, mỗi năm có khoảng 3 triệu người bị chết vì hít phải khí độc hại trong các căn hộ chật chội.

5: khai khoáng công nghiệp.

Trong việc khai khoáng công nghiệp thì khó khăn lớn nhất là xử lý chất thải dưới dạng đất đá và bùn. Trong chất thải này có thể có các hóa chất độc hại mà người ta sử dụng để tách quặng khỏi đất đá. Trong chất thải ở các mỏ thường có các hợp chất sulfid-kim loại, chúng có thể tạo thành a xít, với khối lượng lớn chúng có thể gây hại đối với đồng ruộng và nguồn nước ở xung quanh. Bùn từ các khu mỏ chảy ra sông suối có thể gây ùn tắc dòng chảy từ đó gây lũ lụt.

Ảnh hưởng đến sức khỏe: Thường rất đa dạng và gây hại kéo dài như: đau mắt, gây hại đối với hệ thống hô hấp, tiêu hóa, tim mạch, thận, gan và hệ thần kinh.

6: Các lò nung và chế biến hợp kim.

Trong quá trình sản xuất và chế biến các loại kim loại như đồng, nicken, kẽm, bạc, kobalt, vàng và kadmium môi trường bị ảnh hưởng nặng nề. Hydrofluor, sunfua-dioxit, Nitơ-oxit khói độc cũng như các kim loại nặng như chì, Arsen, Chrom, Kadmium, Nickel, đồng và kẽm bị thải ra môi trường.

Một lượng lớn a xít-sunfuaric được sử dụng để chế biến. Chất thải rắn độc hại cũng gây hại đến môi trường. Thông thường con người hít thở các chất độc hại này hoặc chúng thâm nhập vào chuỗi thực phẩm. Bụi mịn gây hại nặng nề và ảnh hưởng tới nguồn nước.

Ảnh hưởng đến sức khỏe: có dạng gây hại ngay hoặc mãn tính như gây hại mắt, hệ hô hấp, da, gan, thận và hệ thần kinh. Nghiêm trọng hơn là ảnh hưởng đến hệ tim mạch và phổi, thậm chí có thể gây tử vong do tích lũy lâu dài trong cơ thể.

7: chất thải phóng xạ và chất thải từ việc khai thác Uran.

Chất phóng xạ được sử dụng để sản xuất điện, dùng trong lĩnh vực Quân sự và Y học.

Việc xử lý chất thải phóng xạ từ các lò phản ứng dưới dạng thanh đốt vô cùng khó khăn.Việc chôn vĩnh viễn loại chất thải này hầu như là chuyện không thể.

Quá trình khai thác Uran tuy không tạo ra chất thải phóng xạ nguy hiểm, nhưng lại tạo ra một lượng lớn chất thải có lượng phóng xạ tương đối thấp. Những nước sản xuất Uran với khối lượng lớn thường là những nước như Kazakhstan, Nga, Niger, Namibia, Uzbekistan, Ukraine và Trung Quốc, những quy định về bảo vệ môi trường và an toàn thường không thực hiện nghiêm chỉnh.

Ảnh hưởng đến sức khỏe: chất phóng xạ có thể ảnh hưởng tới chức năng của cơ thể, về lâu dài có thể gây một số bệnh ung thư. Những người bị ảnh hưởng phóng xạ với nồng độ thấp có những biến đổi đối với máu, chóng mặt, mệt mỏi, gây quái thai, mù mắt, trì độn. Nếu bị tác động của tia phóng xạ với nồng độ cao sẽ bị chết chỉ sau vài giờ.

8: Nước thải không được xử lý.

Ở nhiều vùng nghèo khổ trên thế giới phân người và nước thải sinh hoạt không được xử lý mà quay trở lại vòng tuần hoàn của nước. Do đó bệnh tật có điều kiện để lây lan và gây ô nhiễm môi trường.

Nước thải không được xử lý chảy vào sông rạch và ao hồ gây thiếu hụt oxy làm cho nhiều loại động vật và cây cỏ không thể tồn tại.

Theo dự đoán của WHO trong năm 2008 có khoảng 2,6 tỷ người không được tiếp cận với các công trình vệ sinh. Đây chính là nguyên nhân vì sao ở các thành phố nước bị ô nhiễm nặng nề bởi chất bài tiết của con người.

Ảnh hưởng đến sức khỏe: tình trạng trên dẫn đến một loạt bệnh như tả, thương hàn, kiết lị, viêm gan A và bệnh giun sán. Theo dự đoán của WHO mỗi năm có khoảng 1,5 triệu người bị chết liên quan đến nước thải không được xử lý.

9: ô nhiễm không khí ở các đô thị.

Khí thải từ xe máy, ô tô, các nhà máy điện, khu công nghiệp chứa nhiều hợp chất độc hại và bụi mịn. Những chất này khi phản ứng với ánh sáng mặt trời hình thành những hợp chất mới, ví dụ Ozon, loại khí này ở gần mặt đất rất độc hại.

Ảnh hưởng đến sức khỏe: một số bệnh mãn tính về đường hô hấp và hệ tuần hoàn. Bụi mịn gây các bệnh như hen suyễn, viêm phế quản mãn tính cho đến ung thư phổi. Trẻ em và người già dễ bị các căn bệnh này. Theo dự đoán của WHO mỗi năm có khoảng 865.000 trường hợp tử vong do ô nhiễm không khí gây nên.

10: Tái tạo bình ắc quy.

Ắc quy ô tô có nhiều tấm chì ngâm trong a xít có thể nạp điện để sử dụng nhiều lần. Khi công suất giảm và không thể tiếp tục nạp điện được nữa người ta thu lại những thứ còn có thể sử dụng lại và có giá trị kinh tế cao, trong đó chủ yếu là các tấm chì. Ở các nước nghèo đây là một công việc có thu nhập không nhỏ.

Những bình ắc quy cũ này thường được vận chuyển từ các nước giàu có sang các nước nghèo thuộc thế giới thứ ba để tái sử dụng. Việc tháo gỡ các bình ắc quy này được thực hiện hết sức thủ công và không bảo đảm điều kiện an toàn nên thường xảy ra các vụ ngộ độc chì đối với những lao động tiếp xúc trực tiếp với bình ắc quy cũ. Cạnh đó gây ngộ độc mãn tính: chì tích tụ dần do khối lượng rất nhỏ qua hệ thống hô hấp và tích tụ ở xương.

Ảnh hưởng đến sức khỏe: người bị nhiễm độc chì bị rối loạn về sự phát triển, hay quên, khó ngủ. Gây suy giảm gan, mệt mỏi, đau đầu, đau cơ và đau xương. Nếu bị ngộ độc nhiều có thể bị hôn mê và tử vong, trẻ em có nguy cơ bị tổn thương thần kinh.

***

Từ công trình nghiên cứu trên, ông Richard Fuller, người sáng lập Viện Blacksmith nói"Chúng tôi muốn dư luận chú ý đến những hệ quả nghiêm trọng do ô nhiễm môi trường gây nên đối với sức khỏe con người đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế hãy ra tay hành động".

Ngay cả những đánh giá khá bảo thủ cũng thừa nhận các yếu tố về môi trường là nguyên nhân gây nên 25% ca tử vong ở các nước đang phát triển. Ví dụ: Việc ô nhiễm thủy ngân trong quá trình khai thác vàng liên quan đến 15 triệu người làm việc trong các mỏ hoặc bãi khai thác trong đó 4,5 triệu phụ nữ và 600.000 trẻ em.

Ông Fuller cho rằng các quốc gia giàu phải chịu trách nhiệm về tình trạng ô nhiễm ở các nước nghèo vì "Chúng ta xuất khẩu công nghiệp của mình sang các nước đó, và cho đến nay tại các nước này không có cơ chế kiểm soát ô nhiễm môi trường, hoặc nếu có thì cũng không đầy đủ“.Thêm vào các nước đang phát triển có mức tăng trưởng kinh tế cao như Trung Quốc và Ấn Độ sản xuất nhiều loại sản phẩm có nguy cơ gây tổn hại với môi trường không phải để xuất khẩu mà để sử dụng trong nước.

Các nhà bảo vệ môi trường yêu cầu các quốc gia công nghiệp phải có trách nhiệm giúp các nước đang phát triển hạn chế gây tổn hại đến môi trường, sự giúp đỡ này cũng xuất phát từ lợi ích của bản thân các nước giàu. Vì chất độc cũng đang lây lan mang tính toàn cầu: "thủy ngân trong quá trình khai thác vàng có thể tích tụ trong bầy cá ngừ mà con người đang ăn và con em họ cũng có thể bị trúng độc", ông Fuller nói.

Xuân Hoài Theo Spiegel 22.10
Đã đăng : Tiasang.com.vn

Hiểm họa thiếu nước sạch

Mai Vân - Trọng Nghĩa - RFI


Trong năm 2008, mỗi ngày có khoảng 5000 em chết vì không được uống nước sạch.

Kể từ ngày 18/08/2008, khoảng 2500 chuyên gia về nước đến từ 140 quốc gia trên thế giới đã tề tựu về Stockholm thủ đô Thụy Điển trong vòng một tuần lễ để tìm giải pháp đối phó với một hiểm hoạ đang đe dọa hành tinh. Đó là nguy cơ con người bị thiếu nước, đặc biệt là nước sạch để sử dụng. Đây là một nguy cơ rất lớn, nhưng lại ít được quan tâm

Các số liệu thống kê rất đáng báo động. Một phần năm nhân loại, tức là 1 tỷ người trên thế giới đang phải lâm vào tình trạng thiếu nước. Tỷ lệ này sẽ tăng lên thành 30% trong vòng không đầy hai thập niên tớI đây nếu con người không làm gì để chống việc lãng phí nguồn nước cũng như hạn chế tác hại của tiến trình biến đổi khí hậu.

40 nhà máy củ mỳ chung tay "giết" sông Vàm Cỏ Đông!
Phạt Vedan 267 triệu đồng, tạm đình chỉ một số nhà máy
Hủy diệt và phục sinh: Cái giá quá đắt


88% bệnh tật bắt nguồn từ việc dùng nước thiếu vệ sinh

Điều đáng ngại không chỉ là nguy cơ thiếu nước, mà còn là vấn đề chất lượng nước sử dụng. Theo ước tính của các chuyên gia, 88% bệnh tật hiện nay trên thế giới gắn liền với việc uống nước thiếu vệ sinh, không có hệ thống xử lỷ nước thải thích hợp. Hiện tượng cư dân các nước nghèo thiếu nhà vệ sinh đàng hoàng cũng có tác hại đáng kể.

Bên cạnh đó, một vấn đề đạo lý cũng được đặt ra : đó là tình trạng bất bình đẳng giầu nghèo trước nguồn nước. Thật vậy, trên thế giớI hiện nay, một người sinh sống ở Bắc Mỹ bình quân sử dụng 400 lít nước mỗI ngày, một người ở Châu Âu cũng dùng đến 200 lít. Ngược lại, tại các nước nghèo đang phát triển, lượng nước bình quân sử dụng theo đầu người chỉ là vỏn vẹn 10 lít.

Tình hình rất đáng lo ngại, thế nhưng, cho đến nay, hiểm họa thiếu nước và tác hại khủng khiếp của tình trạng thiếu nước sạch ít được đề cập đến trong các hộI nghị quốc tế, kể cả các hộI nghị bàn về vấn đề phát triện. Trong bối cảnh năm nay được Liện Hiệp Quốc chọn làm năm Quốc tế về nước, HộI Nghị Quốc tế về chủ đề này tại Stockholm đã quyết định đặt trọng tâm trên các hồ sơ cơ bản này, vớI mục đích gióng lên tiếng chuông báo động.

Trả lời ban Pháp ngữ RFI, bà Cécilia Martinsen, chuyên gia về các vấn đề làm sạch nước, đồng thời là giám đốc nghiên cứu tại Viện Nghiên Cứu Quốc Tế về Nước ở thủ đô Thụy Điển xác định :

Năm nay thì chúng tôi thấy là cần nêu bật hơn nữa vấn đề làm sạch nước. Đây là một thảm hoạ trên thế giới, vì hơn 2 tỷ rưỡi ngườI không có được nước sạch, riêng trong năm 2008 này, chẳng hạn, mỗi ngày có đến 5000 trẻ em bị chết vì bệnh tiêu chảy Chúng tôi đang cố làm một cái gì đó trưóc thảm hoạ đó.

Những người nắm quyền quyết định trên thế giới thường không muốn đề cập đến các vấn đề vệ sinh. Tôi thì tôi thấy phải cần báo động về vấn đề này, phải nói đến nhiều hơn nữa, như người ta đã làm với bệnh Sida. Trong các hội nghị lớn, nguòi ta đã đưa ra vấn đề AIDS, quan hệ tình dục, việc sử dụng bao cao su... Đối với nhu cầu làm sạch nước, bảo đảm vệ sinh cho nưóc sử dụng trong sinh hoạt thì cũng phải làm như thế.

Khủng hoảng nước sẽ nghiêm trọng như khủng hoảng dầu

Nhân Hội nghị quốc tế tại Thụy Điển, ngoài vấn đề làm sạch nước, một trong những chủ đề quan trọng được các chuyên gia khắp nơi đề cập tới là tác động của con người trên nguồn nước. Theo bà Stéphanie Blenckner, phát ngôn viên Viện Nghiên Cứu Quốc Tế về Nước thì mỗI ngườI phải nhận thức được rằng tất cả những gì mình ăn, mình mua sắm, đếu có ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn nước hiện hữu trên hành tinh.

Nói chung, vấn đề bảo đảm nguồn nước cho nhân loại ngày càng trở nên thiết yếu mà quốc tế phải quan tâm. Tạp Chí Mỹ Fortune mớI đây đã không ngấn ngại cho rằng trong thế kỷ 21 này, cuộc khủng hoảng về nước sẽ nghiêm trọng tượng tự như cuộc khủng hoảng dầu hỏa trong thế kỷ vừa qua. Nguy cơ nổ ra chiến tranh vì nước là một điều không thể loại trừ.

Sự chuyển dịch Ô nhiễm
từ Trung quốc vào Việt Nam


Hệ thống ống chằng chịt, trong đó có nhiều đường ống ngầm xả thẳng nước thải chưa qua xử lý xuống sông Thị Vải. (TVNN).
Trong những bài viết trước đây, chúng tôi đã trình bày về những huyền thoại và nghịch lý trong phát triển của TQ cũng như những sự lạm dụng môi trường có thể đưa đến những xáo trộn xã hội và chính trị trong tương lai. Việt Nam hiện đang rập khuôn theo TQ trong cung cách phát triển. Do đó, kết quả là trong hiện tại sức đề kháng của người dân ở hai quốc gia trên đã bắt đầu manh nha. Và cường độ phản kháng ngày càng tăng thêm.

Trước tình trạng phát triển ồ ạt và không có sự cân bằng giữa phát triển và bảo vệ môi trường, TQ đã tạo dựng song hành ngoài những thành quả kinh tế đã đạt còn có một tình trạng môi trường xuống cấp ngày càng tệ hại. Theo ước tính của các chuyên gia môi trường thuộc Chương trình Môi trường LHQ (UNEP), chi phí cần thiết để sửa chữa hay hạn chế những vấn nạn môi trường xảy ra trong quá khứ và hiện tại là 7% của ngân sách hàng năm của nước nầy. Từ những sự kiện trên cùng với tình trạng môi trường ngày càng xuống cấp, người dân sống ở đồng quê, nông dân, những người chăn nuôi, trồng trọt... ngược lại không thừa hưởng được những phúc lợi đến từ phát triển mà phải chịu thêm nhiều thiệt hại do ảnh hưởng của môi trường. Cho nên, họ đồng loạt đứng lên đòi hỏi nhà cầm quyền TQ phải cải thiện và giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường không khí, đất đai, và nhất là nguồn nước mặt và nước ngầm.

Họ không còn gì để mất. Sự can đảm nhờ đó tăng lên cao. Điển hình nhất là cuộc nổi dậy của dân làng Huaxi, ngoại ô thành phố Dongyang, thuộc tỉnh Zejiang (Tứ Xuyên) vào tháng tư vừa qua. Cuộc nổi dậy chống lại cảnh sát hiện vẫn còn đang tiếp tục mặc dù nhà cầm quyền địa phương đã quyết định di dời khu sản xuất công nghiệp tại làng nầy. “Chúng ta hãy chiến đấu cho đời sống, cho sức khỏe của con cháu của chúng ta. Chúng ta hãy bảo vệ ruộng lúa và vườn rau cải trong làng”. Đó là khẩu hiệu và là một chứng liệu cho sự quyết tâm của dân làng Huaxi.

Trên toàn lãnh thổ TQ qua cuộc khơi mào của dân làng Huaxi đã bộc phát và trở thành một hiện tượng toàn quốc dù các vụ nổi dậy đã xảy ra từ hơn 10 năm qua, nhưng cường độ cũng như tầm ảnh hưởng không lan rộng và có tính cách quốc gia. Theo TS Li Lianjiang, chuyên gia chính trị học nghiên cứu về sự phản kháng của nông dân thuộc viện đại học Baptist Hong Kong, thì từ năm 1993 trở đi, trung bình có 10 ngàn vụ nổi dậy của người dân phản kháng nhà cầm quyền trên nhiều khía cạnh khác nhau. Các cuộc phản kháng nầy được nhà cầm quyền TQ gán tên là “những xáo trộn công cộng”. Con số nầy đã tăng bất ngờ trong năm 2004, lên đến 74 ngàn vụ, trong đó nông dân đứng lên để đòi hỏi cải thiện môi trường, được đền bù tương xứng trong các chương trình di dời nhà cửa, đất đai của người dân để xây dựng cơ xưởng kỹ nghệ quốc doanh hay cho ngoại quốc đầu tư.

Trở qua TQ, đứng trước tình thế trên, nhà cầm quyền trung ương dường như đang bị phân tâm trước việc giải quyết những yêu cầu môi trường của nông dân. Một là dựa trên nguyên tắc bảo vệ môi trường, và yêu cầu thiết yếu của người dân là chính đáng và cũng là một động cơ giúp nhà cầm quyền nhận thức rõ được nơi nào cần phải lưu tâm trước những sự lạm dụng môi trường của địa phương. Thứ nữa, sự lo ngại của trung ương về những bất ổn chính trị qua các vụ nổi dậy của nông dân. Do đó, tùy theo trường hợp, TQ vừa đàn áp nổi dậy vừa lắng nghe để giải quyết những vấn đề của người dân nêu ra.

Qua các sự kiện dồn dập trên, TQ đã thấy và đã thấy rất rõ áp lực của dân chúng ngày cáng tăng thêm và tạo ra hai ảnh hưởng bất lợi chính cho việc phát triển quốc gia trong những ngày sắp tới. Đó là mặt xáo trộn xã hội và sự hạn chế đầu tư ngoại quốc qua sự xáo trộn trên.

Đứng về mặt xã hội, ngày càng có thêm nhiều chỉ dấu về các xáo trộn xã hội ở những nơi có khu công nghiệp hình thành. Các xáo trộn càng trở nên bạo động hơn trong việc tranh chấp đất đai của người dân vì được bồi thường không xứng đáng với giá trị đã có của người dân; cũng như việc đòi hỏi chính đáng của họ là các khu công nghiệp phải nghiêm chỉnh chấp hành quy định của luật bảo vệ môi trường trong sản xuất. Tiếc thay, trung ương không có biện pháp mạnh mẽ để giải quyết vần đề và Cơ quan Bảo vệ Môi trường Quốc gia không đủ quyền lực để sửa chữa những sai trái của địa phương. Do đó, tình trạng bất ổn ngày càng lan rộng, báo hiệu cho một tương lai không mấy sáng sủa cho Trung Quốc trong những ngày sắp tới.

Trước sự gia tăng các cuộc phản kháng của người dân, những nhà đầu tư ngoại quốc nhất là trong kỹ nghệ hóa chất bắt đầu chùng bước trong việc thiết kế và đầu tư vào quốc gia nầy trong vài năm trở lại đây. Đối với những nhà đầu tư ngoại quốc họ rất chú tâm đến việc xử lý chất thải rắn và lỏng cũng như kiểm soát việc ô nhiễm không khí một khi đã xây dựng nhà máy tại quốc gia nầy. Do đó, với tầm nhìn chung, họ cũng mong mõi các nhà đầu tư nội địa cũng phải đặt ngang tầm bảo vệ môi trường và sản xuất để hy vọng làm dịu bớt phản kháng của người dân.

Tuy nhiên các suy nghĩ tích cực trên không có cơ sở đứng vững trong trường hợp áp dụng cho TQ vì không thể nào có một sự bình đẳng trong việc áp dụng luật lệ môi trường giữa các công ty ngoại quốc và quốc nội. Chính vì luật môi trường TQ còn quá nhiều điểm mơ hồ (mà luật môi trường Việt Nam cũng chẳng khá gì hơn) cho nên cán bộ địa phương tùy tiện suy diễn và thi hành, nhất là khi có “thủ tục đầu tiên” của người bản xứ thì mọi trở ngại về giấy phép như thủ tục lập Biên bản tác động môi trường cho một cơ sở mới thành lập sẽ được thông qua dễ dàng cũng như giấy phép hoạt động. Do đó, các công ty ngoại quốc hiện tại rất e dè trong việc đổ thêm đầu tư vào quốc gia nầy.

Từ hai áp lực trên, cộng thêm sức ép quốc tế về công cuộc bảo vệ môi trường chung trước tiến trình toàn cầu hóa trên thế giới, TQ đã bắt đầu e ngại đầu tư ngoại quốc sẽ bị hạn chế. Thêm nữa với sư cạnh tranh kinh tế ngày càng quyết liệt giữa các nhà đầu tư nội địa, cũng như trước những nguy cơ tăng giá thành trong sản xuất vì các phụ phí phải chi cho việc xử lý phế thải đang được nhà cầm quyền TQ áp đặt, các nhà đầu tư TQ bắt đầu chuyển hướng quay sang đầu tư ở VN. Lý do chính để đầu tư ở VN là việc quản lý môi trưởng ở đất nước nầy còn quá lõng lẽo, đa phần chỉ cần có “thủ tục đầu tiên” là mọi sự được thông suốt.

Tình trạng môi trường TQ hiện tại

Vào ngày 23/11/2005, TQ đã xác nhận một vụ nổ tại một nhà máy sản xuất hóa chất của một công ty hóa dầu và dầu khí Jilin, đã tạo ra một tình trạng ô nhiễm trầm trọng sông Songhua, nguồn nước chính cung cấp cho thành phố Thiên Tân với 9 triệu cư dân, thủ phủ của Hắc Long Giang ở miền Đông Bắc TQ. Cũng cần nên biết vụ nổ đã xảy ra 10 ngày trước dó, mà người dân địa phương hoàn toàn không được thông báo. Hóa chất thải hồi vào dòng sông là benzene, nitrobenzene, và aniline là các hóa chất thường được dùng để chế tạo chất nổ, thuốc sát trùng, thuốc nhuộm. Được biết benzene và nitrobenzene có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Nếu tiếp xúc với benzene dài hạn có thể có nguy cơ gây ung thư và rối loạn nhiễm sắc thể. Hiện tại, dòng chảy đã bị ô nhiễm đã chảy ngang qua biện giới LB Nga, đổ vào sông và chảy ra biển Okhotsk gần Vladivostok. Hiện tại TQ có 12 ngàn nhà máy hóa trên toàn quốc, trong đó 50% nhà máy được xây dựng trên hai dòng sông chính là sông Hoàng Hà và Dương Tử. Do đó nguy cơ xảy ra tai nạn từ những nhà máy nầy có thể xảy ra bất cứ lúc nào, và không một ai có khả năng tiên liệu được mức thiệt hại sẽ như thế nào. Đây là những quả bom nổ chậm cho đất nước nầy. Qua những tai nạn đã xảy ra, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Quốc gia TQ vừa ra lệnh ngừng ngay 10 công trình xây dựng đường xá, nhà máy phát điện vì những công trình nầy có nguy cơ tạo ra ô nhiễm môi trường. Quyết định trên là một trong những quyết định cứng rắn của TQ, nói lên sức ép của dân chúng về thảm hoạ ô nhiễm môi trường trên đất nước nầy ngày càng tăng thêm sau 25 năm kỹ nghệ hóa.

Trên đây là một sự kiện điển hình, kết quả của việc phát triển kinh tế quốc gia không an toàn về mặt sản xuất cũng như bảo vệ môi trường của TQ làm ảnh hưiởng đến các quốc gia lân cận. Điều nầy cho thấy TQ, một quốc gia đang chuyển mình để trở thành một cường quốc kinh tế quốc tế đang xuất cảng “ô nhiễm” cùng lúc với những mặt hàng do họ sản xuất.

Nhiều hiện tượng tương tự khác như nguồn nước ngày càng cạn kiệt, bị ô nhiễm trầm trọng, không khí không còn trong lành, chất thải độc hại từ những nhà máy, chỉ là một trong những vấn đề hàng ngày mà người dân TQ đang phải đối mặt. Môi trường sống ở TQ ngày càng xuống cấp và đã lây lan qua các quốc gia láng giềng.

Các nguồn bụi khói ô nhiễm từ Vân Nam đã bay sang tận miền duyên hải vùng Tây Nam Hoa Kỳ. Mưa acid xuống tận Nam Hàn và Nhật Bản. Đặc biệt là những dòng sông. Có gần phân nửa dân số trên thế giới sống trong những lưu vực sông ngòi phát nguyên từ TQ đang bị đe dọa với cơn khủng hoảng nước đã được mô tả trong một quyển sách nổi tiếng của Ma Jun dưới tựa đề: ”China's Water Crisis”. Tại một hội nghị ở Bắc Kinh vào tháng 11/2005, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bao Xing phải thốt lên rằng: ”Quốc gia nầy với tình trạng khủng hoảng nước khốc liệt và khẩn cấp hơn mọi quốc gia khác trên thế giới”.

Do đó, đã đến lúc TQ cần phải chọn lựa giữa sự tăng trưởng kinh tế hay có được một môi trường sạch hơn. Và lãnh đạo TQ đã xóa dần quan điểm “bảo vệ môi sinh” chỉ là sản phẩm của tư tưởng tiểu tư sản. Do đó, có nhiều chuyển biến trong việc phát triển của TQ.

Từ cuối thập niên 1990, Bắc Kinh đã ra lịnh cấm đốn cây trong hầu hết những khu rừng núi của họ, sau khi nhận ra rằng sự phá rừng là một yếu tố chính dẫn đến những nạn lụt, hạn hán lớn gây thiệt hại hàng tỷ Mỹ kim. Và đi xa hơn nữa, lãnh đạo TQ đã bù đấp nhu cầu gỗ trong nước bằng cách phá rừng ở các quốc gia Phi Châu, Miến Điện, và nhất là Việt Nam... để có thễ giữ cương vị “cơ xưởng sản xuất của thế giới”. Để đạt được danh hiệu trên, nạn nhân gần nhất và chịu nhiều thiệt hại nhất là Việt Nam.

Sự chuyển dịch sản xuất từ TQ sang Việt Nam

Tương tự như đa số các hảng xưởng sản xuất của Hoa Kỳ, từ hơn hai thập niện vừa qua, đã di chuyển cơ sở sản xuất về các quốc gia Mỹ La tinh, đặc biệt là Mễ Tây Cơ, vì ở những nơi nầy, nhân công rẽ mạt và luật lệ môi trường hầu như không dược áp dụng. Tư bản Tây phương cũng hành xử tương tự là đổ xô vào Đông Âu, những quốc gia vừa thoát khỏi gông cùm Cộng sản như Ba Lan, Hung Gia Lợi. TQ cũng đang chuyển mình tiến về Đông Nam Á. Và Việt Nam là một trong những thí điểm lớn để cho tư bản TQ định cư.

Trước sự cạnh tranh kinh tế toàn cầu ngày càng gay gắt, việc hạ giá thành phẩm là việc làm ưu tiên để có thể chiếm lĩnh thị trường thế giới. Đó là chính sách chung của mọi quốc gia. Do đó, Việt Nam là một mãnh đất béo bở cho tài phiệt TQ đầu tư vì: - Nhân công còn quá rẻ, ngay cả đối với nhân công TQ vốn dĩ đã quá rẻ mạt; - Chi phí cho việc bảo vệ môi trường không bị đòi hỏi gắt gao như ở TQ hiện tại; - Và quan trọng nhất là mọi thủ tục hành chánh và dịch vụ xuất nhập cảng đều được dễ dàng vì cung cách quản lý địa phương ở Việt Nam dễ bị mua chuộc. Từ 3 yếu tố trên, Việt Nam đối với TQ có thể được ví như là Mễ Tây Cơ với Hoa Kỳ trong lãnh vực đầu tư và sản xuất.

Thêm một yếu tố tâm lý quan trọng khiến cho các nhà đầu tư TQ di chuyển xuống VN là TQ tìm thấy nơi đây một xứ sở giống như đất nước của họ, một đất nước đang chuyển mình từ từ và đang từ bỏ chủ thuyết cộng sản không tưởng để tiến tới một nền kinh tế thị trường tự do đầy hấp dẫn... Còn về tâm lý chung của hai dân tộc, có nhiều điểm tương đồng chính nhất là việc quan hệ kinh doanh dựa theo cách tiếp cận có tính cách cá nhân và thường xử dụng quyền lực áp đặt để lấn áp pháp luật hầu mang lại mọi dễ dãi trong thủ tục hành chánh.

Hãy nghe Zou Qinghai, Chủ tịch phòng Thương mãi Triết Giang tuyên bố: ”Chúng tôi hiểu thông suốt rằng phải đưa tiền hối lộ mới xong công việc. Cách thức phát triển của VN chỉ đơn giản là một bản sao của TQ”.

Hiện tại, tính đến cuối năm 2005, đầu tư của TQ chính thức vào VN tương đối còn khiêm nhường so với các quốc gia trong vùng như Đài Loan, Nhật Bản, Đại Hàn là 734 triệu Mỹ kim so với hơn 50 tỷ của ba nước vừa kể trên. Nhưng qua những con số không chính thức có liên hệ đến những đối tác Hồng Kong thì mức thẩm thấu vào VN có thể lên đến 3,7 tỷ. Và thương mãi hai chiều dự kiến trong năm 2006 là 7,5 tỷ Mỹ kim.

Các công ty TQ chú trọng đầu tư vào năng lượng và tài nguyên thiên nhiên của VN. TQ đã ký thỏa thuận trong việc thăm dò dầu khí ở vịnh Bắc Việt trong khi Hồ Cẩm Đào viếng thăm thủ đô Hà Nội vào tháng 10,2005. Việt Nam vẫn là một lợi điểm cho TQ vì hai quốc gia đã ký hiệp ước tự do mậu dịch với nhau. Từ đó, TQ có thể chuyển ngành dệt sang VN để tránh vấn đề hạng ngạch (quota) trong việc xuất cảng các sản phẩm nầy qua Hoa Kỳ và Liên Hiệp Âu Châu.

Ảnh hưởng lên môi sinh Việt Nam

Như đã nói ở phần trên, TQ đã bắt đầu chuyển dịch các cơ sở sản xuất qua VN vì áp lực của luật ô nhiễm môi trường ở bản địa là chính. Các đầu tư di chuyển về VN cũng vì luật lệ ở đây nghiêm ngặt hơn qua việc bảo vệ môi trường ở một số khu vực tại TQ, đặc biệt ở các tỉnh ở miền duyên hải như Thượng Hải, Hong Kong, Triết Giang. Chính quyền ở những tỉnh nầy khuyến khích đầu tư ở VN đối với các công nghệ gây ô nhiễm môi trường nhiều nhất như công nghệ thép, plastic, điện tử, hóa chất v.v... Cơ quan bảo vệ môi trường ở các tỉnh trên đã bắt đầu ngăn cấm và tước quyền xử dụng đất, nước, và điện của những cơ sở có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường trầm trọng. Đó cũng là một trong những lý do chính để các nhà đầu tư TQ xuôi Nam, một nơi có chi phí dùng trong an toàn lao động rẽ mạt.

Một việc làm không nhỏ ảnh hưởng đến môi trường VN là việc nhập cảng gỗ của VN. Năm 2004, VN thâu được 900 triệu Mỹ kim trong việc xuất cảng 2 triệu m3 gỗ, đa số là qua TQ. Năm 2005, mức thu nhập lên đến 1,5 tỷ Mỹ kim cho dịch vụ nầy. Với lượng rừng mất đi ước tính là 200 ngàn mẫu/năm, trong khi đó mức trồng rừng là 20 ngàn mẫu/năm, thiết nghĩ di hại của việc thất thoát rừng nầy ảnh hưởng đến nạn lũ lụt, hạn hán, đất đai bị hoang hóa v.v... có thể được bù đấp so với mức ngoại tệ thu nhập qua việc xuất cảng gỗ nầy không?

Kết luận

Từ những nhận định và phân tích trên đây, quả thật VN đang phải hứng chịu nhiều hệ quả của việc bành trướng và phát triển kinh tế và kỹ nghệ của TQ. Tư thế của một đàn em VN trước một đàn anh nước lớn TQ cho đến nay vẫn là một sự thuần phục hoàn toàn. Thuần phục trong tư thế chính trị, quân sự lẫn kinh tế. TQ đã tạo được một sức ép quá mạnh trong ba lãnh vực trên, khiến cho VN luôn luôn đang ở thế bị động và không thể nào thoát khỏi tầm ảnh hưởng của ba gọng kềm trên.

Giờ đây, VN lại mang thêm nhiều di hại về môi trường qua sự xuất cảng ô nhiễm của TQ. Môi trường VN vốn đã bị báo động từ nhiều năm qua, lại phải gánh chịu thêm “chất phế thải” của đàn anh TQ, liệu lãnh đạo VN có còn khả năng giải quyết các vấn nạn trên hay Đất và Nước VN sẽ đi đến sự hủy diệt hoàn toàn trong một tương lai không xa?

Mai Thanh Truyết (Theo VAST)

Ảnh hưởng của
chất phóng xạ lên con người

- Dr. Mai Thanh Truyết

Vào ngày 5/6/2007, một vụ thất thoát 54,8 mg đồng vị phóng xạ Europium-125 tại Hà Nội. Cũng như gần đây nhất, ngày 30 tháng 7, hộp chứa nguồn phóng xạ gamma từ Ceasium-137 biến mất. Nguồn phóng xạ nầy dùng để đo mức xả tự động của lò clinker thuộc Cty Ciment Sông Đà, Hà lan.

Qua những thông tin vừa kể trên, chúng ta thấy ở Việt Nam, việc kiểm soát an toàn phóng xạ chưa được lưu tâm đúng mức, do đó chưa được đặt trên căn bản tổ chức hoàn chỉnh, đặc biệt là đối với những công nghệ hầm mỏ và công nghệ ciment. Thậm chí, trong lãnh vực nghiên cứu ở các phòng thí nghiệm và trong bịnh viện, một số hoá chất chứa đồng vị phóng xạ hay bức xạ dùng để trị liệu cũng không được lưu tâm đến vấn đề an toàn.

Trong quá khứ, vào tháng 10 năm 2002, tại công ty Nhà Máy Tàu biển Hyundi-Vinashin ở Khánh Hoà cũng đã xảy ra thất thoát nguồn phóng xạ gamma có hoạt độ 42,45 mCi. Và tháng 12 năm 2003, Cty cổ phần Ciment Việt Trung, Hà Nam cũng đã đánh mất nguồn phóng xạ Cs-137 dùng để đo mức xả tự động của lò clinker. Cho đến nay, hai sự thất thoát nầy vẫn chưa có thông tin công bố tìm lại được nguồn phóng xạ trên. Cũng như Cty Ciment Sông Đà vừa treo giải thưởng 10 triệu đồng cho người tìm thấy nguồn phóng xạ bị mất vào ngày 30/7.

Quả thật những điều xảy ra trên đây rất nguy hiểm cho con người.

Chất phóng xạ và những tia bức xạ đã có trước khi loài người hiện hữu. Chúng hiện diện trong đất, đá, cây cỏ, không khí qua các tia bức xạ phóng chiếu từ mặt trời. Nồng độ của phóng xạ trong môi trường thay đổi từng vùng địa chất. Phổ biến nhất là các đồng vị phóng xạ Kalium-40, Uranium-238, Thorium-232, và Radium-220. Đó là những phóng xạ có trong thiên nhiên. Đó là phóng xạ tự nhiên.

Tuy nhiên, trên thế giới, qua gần một thế kỷ phát triển công nghệ hạch nhân, chất phóng xạ nhân tạo được hình thành trong nghiên cứu, chữa trị, và các công nghiệp sản xuất. Đó là những đồng vị phóng xạ của các kim loại như ceasium, strontium, và khí Hydro nặng (H-3).

Chất phóng xạ trong thiên nhiên có thể xâm nhập vào con người qua da, hoặc đường tiêu hoá hay hơi thở. Còn phóng xạ nhân tạo xâm nhập vào cơ thể qua các phương cách trị liệu. Sự tác động của phóng xạ vào cơ thể qua nhiều loại tia bức xạ khác nhau như tia alpha, beta, gamma. Mức tác động của tia bức xạ lên con người được tính bằng đơn vị mSilvert (hay ký hiệu mSv), hay pico Curie (ký hiệu (pCi).

Theo Uỷ ban An toàn Bức xạ Quốc tế, liều lượng giới hạn cho phép được tiếp nhiễm các loại bức xạ trong một năm là 1 mSv; điều đó có nghĩa là trong vòng một năm, mỗi người dân bình thường không nên nhận một liều lượng bức xạ nhân tạo quá 1 mSv. Sở dĩ có mức giới hạn cho phép trên là Uỷ ban đã xuyên qua tính xác suất và đưa ra kết luận như sau, nếu có một trịệu người bị chiếu xạ bởi một liều phóng xạ có cường độ 1 mSv thì có 40 người có nguy cơ bị ung thư.

Trong không khí, khí Radon là một đồng vị phóng xạ tự nhiên của chuổi hoá chất Uranium-238 như Radon-222, và Radon-119 đến từ chuỗi Uranium-235. Radon-222 có nguy cơ tiếp nhiễm rất cao, vì thời gian bán huỷ của chúng là 3,8 ngày, trong lúc đó, các đồng vị thông thường trong thiên nhiên có thời gian bán huỷ chỉ một vài giây mà thôi. Do đó Radon-222 là chất phóng xạ có nguy cơ tạo ra ung thư phổi rất cao. Theo tiêu chuẩn của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IAEA), nồng độ khí Radon cơ thể có thể tiếp xúc trong một năm không quá 2 đến 2,5 pCi. Ngoài ra, Radon còn tìm thấy trong các vật liệu xây dựng có nguồn gốc như đá granite, trong đất sét, các nguyên vật liệu làm nhà cửa lấy từ gốc than đá.

Hiện nay, trên thế giới, có nhiều nơi có mật độ phóng xạ thiên nhiên cao như Ramsar (Iran), Kerale (Ấn Độ), Guarpapi (Brezil), và Yanjang (Trung Quốc). Nhiều nơi có độ bức xạ lên đến 130 pCi/năm. Ở Việt Nam có một số vùng có bức xạ lên đến 4 pCi/năm. Đặc biệt, tại huyện Thanh Sơn, Phú Thọ, Cục Kiểm soát và An toàn Bức xạ đã lấy nhiều mẫu đất và đo đạc vào tháng 9 vừa qua, đã khám phá rằng mức phóng xạ là 10,27 mSv/năm, gấp 10 lần mức phóng xạ trung bình mà một người dân bình thường tiếp nhận trong một năm.

Trước nguy cơ tiếp nhiễm do phóng xạ tự nhiên hay phóng xạ nhân tạo, Việt Nam hiện có Cục Kiểm soát và An toàn Bức xạ (KSATBX) trực thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ. Còn Pháp lệnh An toàn và Kiểm soát bức xạ đã được ban hành vào năm 1996. Xuyên qua các tai nạn thất thoát gần đây, vào cuối tháng sáu, Cục KSATBX đã gửi công văn cho các Sở KH&CN địa phương yêu cầu kiểm soát nguồn phóng xạ thường gặp trong công tác tháo gỡ mức xả tự động trong công nghệ ciment. Cục cũng yêu cầu các cơ quan quản lý nguồn phóng xạ cần phải học tập Pháp lệnh an toàn bức xạ cũng như Nghị định 51 về xử phạt khi vi phạm.

Ngoài ra, vào ngày 26/5, Cục KSATBX và Viện Battelle Memorial thuộc Cơ quan Quản lý Hạch nhân của Hoa Kỳ đã ký thoả thuận hợp tác tham gia “Chương trình giảm thiểu nguy cơ bức xạ toàn cầu” (IRTR). Chương trình có mục đích nhằm giảm thiểu nguy cơ xử dụng nguồn bức xạ gây hại cho sức khoẻ của con người và môi trường. Đây cũng là một vấn đề thuộc lãnh vực an ninh các nguồn phóng xạ, và hiện nay, được các chuyên gia quốc tế chú ý sau khi phát hiện một số hoạt động khủng bố có ý định sử dụng “bom bẩn”. Những quả bom bẩn lầy được chế từ các nguồn phóng xạ có thể phát tán các bức xạ có thể gây ra tử vong, hoặc ô nhiễm phóng xạ tại các vùng đông dân cư hay khu công nghiệp, hoặc gây nên sự hoảng sợ và bất ổn trong nước.

Theo thoả thuận trên, Hoa Kỳ qua Bộ Năng lượng sẽ viện trợ kỹ thuật không bồi hoàn cho Việt Nam nhằm tăng cường bảo vệ tại những cơ sở xạ trị, trung tâm chiếu xạ, và cơ sở lưu giữ chất thải phóng xạ. Trước đó, hai bên đã đồng phối hợp tổ chức một buổi hội thảo dưới chủ đề “Bảo vệ thực thể và quản lý an ninh các nguồn phóng xạ.”

Ngoài biện pháp xử lý, kiểm soát, và khám mức ô nhiễm lên môi trường và con người, hiện nay, Bộ KH&CN đang tiến hành tổng kiểm tra công tác quản lý và sử dụng nguồn phóng xạ tại 117 cơ sở sản xuất có nguồn phóng xạ đã đăng ký hay chưa đăng ký, cũng như kiểm soát nguồn phóng xạ trên toàn quốc.

Riêng đối với việc thất thoát hộp phóng xạ của Viện Công nghệ Xạ hiếm vừa qua, Thanh tra Bộ KH&CN vừa quyết định xử phạt 44 triệu đồng VN và thu hồi giấy phép hoạt động bức xạ của Viện kể trên.

Tóm lại, như tất cả chúng ta đều biết, nguy cơ và ảnh hưởng của những chất phóng xạ lên con người xảy ra tuỳ theo mức độ tiếp nhiễm. Gọi là cấp tính, nếu con người bị tiếp nhiễm trực tiếp một liều lượng bức xạ cao, có thể gây ra tử vong. Gọi là mãn tính, tuỳ theo thời gian bị tiếp nhiễm lâu dài nhiều khi kéo dài hàng chục năm dưới một liều lượng nhỏ nhưng thường xuyên. Theo thống kê năm 2004 của Cục Kiểm soát và An toàn Bức xạ hạch nhân, trên toàn quốc có 2000 máy quang tuyến X để dùng chẩn đoán bịnh trong ngành y tế, 14 máy xạ trị Cobalt-60, 4 máy gia tốc để tách đồng vị, 524 nguồn xạ trị áp sát các bộ phận trong cơ thể bịnh nhân, và hơn 300 nguồn phóng xạ dùng để kiểm soát trong các công nghệ như than và ciment.

Các số liệu chính xác trên sẽ giúp cho các cơ quan quản lý dễ dàng kiểm soát phẩm chất và số lượng phóng xạ nếu có sự bất trắc xảy ra. Do đó, tình trạng tiếp nhiễm cấp tính khó có cơ hội thành hình ở Việt Nam. Tuy nhiên, vì trong thiên nhiên và một số vật liệu xây dựng trong nhà ở có chứa một số bức xạ, như gạch men Đà Nẵng, gạch men nâu, đá granite có hàm lượng thay đổi từ 0,6 đến 1,22 mSv/năm. Điều đó có thể gây tác hại cho người sống thường xuyên trong nhà được xây dựng bằng những vật liệu trên.

Thêm nữa, trong môi trường sống của chúng ta hiện tại, có khoảng 80% bức xạ tự nhiên do khí Radon từ thiên nhiên góp phần vào. Do đó, biện pháp an toàn hay nhất là làm thế nào để giảm thiểu tối đa việc tiếp nhiễm trong điều kiện sinh sống hàng ngày, nghĩa là nhà phải thoáng khí để các nguồn phóng xạ không tích tụ nhiều trong nhà.

Và sau cùng, lời khuyên của những chuyên gia quốc tế về an toàn bức xạ hạch nhân là nguyên lý ALARA tức là As Low As Reasonable & Achievable, được tạm dịch là cần phải giảm thiểu càng nhiều càng tốt.

Trẻ tinh khôn, lớn lên sẽ ăn chay

Phan Quân phỏng dịch:
Ahimsa : Enfant intelligent... deviendra végétarien !

Chuyên viên nghiên cứu người Anh vừa phát hiện ra một hiện tượng độc đáo và lạ kỳ. Họ nghiệm thấy rằng những đứa bé tinh khôn, lớn lên có nhiều khả năng trở thành những người ăn chay. Một công trình nghiên cứu đáng tin tưởng, căn cứ trên việc thử nghiệm với 8179 người nam nữ, tuổi khoảng ba mươi, mà thương số thông minh (QI) đã được trắc nghiệm hồi mười tuổi. Người ta thấy rằng trong số này có 4,5% ăn chay. Đặc biệt là những người có QI càng cao càng có triển vọng ít ăn thịt hơn.

Ngoài ra, họ còn nhận thấy rằng những người ăn chay thường có một trình độ học vấn cao hơn mức trung bình. Theo những chuyên viên nghiên cứu thì điều đó có thể giải thích tại sao những người có QI cao thường ít có nguy cơ bị những bịnh tim mạch. Lý do là chế độ ăn uống rau quả thường đa dạng và cân đối hài hòa hơn.

Quả thật, người ta đã biết rằng trình độ học vấn hay giai tầng xã hội thường làm cho người ta ít béo phì, chú ý đến chuyện ăn uống lành mạnh hơn và, nói chung là quan tâm nhiều hơn đến những chỉ dẫn về chuyện phòng ngừa vệ sinh. Nhưng, các chuyên viên cũng cho biết rằng dẫu cho căn cứ trên trình độ xã hội thì vẫn có tương quan trực tiếp giữa QI và chuyện ăn chay. Từ đó, có thể kết luận rằng không ăn thịt là giải pháp khôn ngoan nhứt, không còn chọn lựa nào khác. Chuyện ăn chay thường là một chọn lựa trước hết gắn liền với một sở thích nào đó, một nét đạo lý hay là một sự khấn hứa, chớ không phải là một sự chọn lựa duy lý.

Nhưng cũng có những nguyên do hợp lý để chọn lựa ăn uống bằng rau trái. Chẳng hạn như nước và diện tích canh tác thay vì để nuôi bò có thể nuôi được con người nhiều gấp hai hoặc ba lần, nếu đem sử dụng trực tiếp cho chuyện ăn uống của người ta. Dẫu sao đi nữa, nếu con cái các bạn không trở thành người ăn chay, không nhứt thiết là chúng thiếu thông minh. Trái lại, nếu muốn thành tựu trí tuệ của các cháu được ưu việt thì các cháu cần phải ăn rau và trái cây!

----------------------------------------------

Trẻ em với thương số thông minh cao, lớn lên thường trở thành những người ăn chay, theo kết quả của một cuộc nghiên cứu được Báo Y Tế Anh đăng tải trên Internet. Công trình nghiên cứu này, được thực hiện với 8000 người nam nữ, tuổi 30, mà thương số thông minh (QI) đã được đo lường lúc lên 10, cho thấy rằng QI càng cao thì lớn lên có nhiều khả năng để trở thành hay tự cho là người ăn chay. Tài liệu nghiên cứu xác nhận rằng nếu QI gia tăng 15 điểm thì khả năng trở thành người ăn chay tăng lên 38%. Trên 33% đàn ông và đàn bà, trong chương trình nghiên cứu, tự cho là ăn chay nhưng nói rằng họ cũng ăn thịt trắng và cá. Chỉ có hơn 4% là ăn chay nghiêm chỉnh và 2,5% ăn chay một cách tuyệt đối, nghĩa là không ăn thứ gì xuất phát từ động vật, dù là trứng hoặc sữa. Kết quả của công trình nghiên cứu này, cũng tương tự như những cuộc nghiên cứu khác, cho thấy rằng những người thông minh hơn có khuynh hướng ăn uống lành mạnh hơn và tập luyện thể thao nhiều hơn.

-------------------------------------------

Phan Quân phỏng dịch từ :
http://ahimsa.forumactif.com/vegetar...arien-t811.htm